بازوهای رسانهای «حکومت آخوندی تهران» ؛ کیهان، جوان، فارس و دیگر رفقا
در دهه ۷۰ جریان اصولگرا و نزدیکان علی خامنهای، علاوهبر صداوسیما، معدود روزنامههای «کیهان» و «رسالت» را در اختیار داشتند، اما از سالهای پایانی دهه ۷۰ و سالهای ابتدایی دهه ۸۰، آنان همزمان با توقیف روزنامههای موسوم به دوم خردادی و اصلاحطلب، چندین روزنامه و خبرگزاری جدید نیز ایجاد کردند. در دهه ۹۰ نیز سپاه پاسداران و نهادهای زیرمجموعه آن، نهادهای مختلفی را برای فعالیت برنامهریزی شده در شبکههای اجتماعی ایجاد کردند که مشهور به «ارتش سایبری» شده است.
نقش و تاثیرگذاری این مجموعهها اما متفاوت است. برخی از روزنامههای اصولگرا از جمله رسالت یا جوان، هرچند تاثیرگذاری در فضای عمومی را از دست دادهاند، اما همچنان برای مخاطبان خاص خود منتشر میشوند.
اکنون جریان حامیان رهبر «حکومت آخوندی تهران» با یکدست شدن حاکمیت، کنترل روزنامههایی چون ایران، «همشهری» و خبرگزاریهای «ایرنا» و «ایسنا»، که گاهی در اختیار جریان اصلاحطلب بود را نیز در دست دارند.
از میان روزنامههای دولتی و حکومتی، تنها روزنامههای «اطلاعات» و «جمهوری اسلامی» در اختیار طیف افراد موسوم به میانهرو یا حامیان اکبر هاشمی رفسنجانی است، که آنان نیز به تعبیری، بیخطر محسوب میشوند.
صداوسیما؛ همچنان ابزار اصلی پروپاگاندا
صداوسیما را به دلیل گستردگی و تنوع مخاطبان میتوان اصلیترین ابراز پروپاگاندای حکومت تهران دانست. پس از جنگ ایران و عراق و افزایش درآمدهای دولت و سرازیر شدن منابع مالی، شبکههای تلویزیونی و رادیویی جغرافیای ایران تنوع گستردهای یافتند و حدود ۲۰ شبکه تلویزیونی داخلی، حدود ۲۰ شبکه خارجی، ۳۱ شبکه تلویزیونی استانی و حدود ۲۰ شبکه رادیویی وجود دارد.
در این میان از دهه ۸۰ به بعد، برخی از برنامههای تلویزیونی وظیفه مستقیم مواجهه با مخالفان حکومت را دارد. یکی از این برنامهها «۲۰:۳۰» در شبکه دو تلویزیون حکومت است، که نام آن همان ساعت پخش آن است. این برنامه ابتدا توانست با پخش خبرهایی که در برنامههای عادی معمولا پخش نمیشدند و مجریان جوان و خوش سر و زبان چون «کامران نجف زاده» و همچنین شکل متفاوت خود، مخاطب جذب کند؛ اما سپس تنها به یکی دیگر از ابرازهای پروپاگاندا تبدیل شد و پخش اعترافات اجباری و پروندهسازی برای مخالفان به رویه ثابت این برنامه تبدیل شد.
شبکه افق و برنامههای آن از جمله برنامه «جهانآرا» نیز اگرچه به صورت مستقیم مخاطب زیادی ندارد، اما در شبکههای اجتماعی خبرساز میشود.
«باشگاه خبرنگاران» جوان نیز یکی از زیرمجموعههای صداوسیما بود که ارتباط مستقیم با نهادهای امنیتی داشت و برخی از برنامههای اعترافات اجباری زندانیان سیاسی، یا برنامههای سفارشی این نهادها توسط این مجموعه تهیه میشد. در این میان برخی از خبرنگاران صداوسیما نیز به دلیل رابطه نزدیک با نهادهای امنیتی و انجام مصاحبه اجباری با زندانیان سیاسی، به بازجو خبرنگار مشهور شدهاند.
شبکه انگلیسی زبان «پرس تیوی» نیز ابزار پروپاگاندای جمحکومت تهران در کشورهای انگلیسی زبان است، و شبکه «العالم» نیز برای تاثیر در کشورهای عربی فعالیت میکند.
روزنامه کیهان؛ روزنامه خبرهای فردا
روزنامه «کیهان» در بین فعالان سیاسی مشهور به روزنامهای است که برخلاف دیگر روزنامهها، خبرهای فردا را مینویسد. به این معنا که از حملات این روزنامه به منتقدان حکومت میتوان فهمید که در آینده چه کسانی بازداشت میشوند و همین طور میتوان خط و مشیهای آینده حکومت را فهمید. یکی از بخشهای مهم این روزنامه، «نیمه پنهان» بود که به منتقدان و مخالفان حکومت حمله، و به تعبیری برای آنان پرونده سازی میکند.
سرمقالههای این روزنامه به قلم «حسین شریعتمداری» که نماینده خامنهای در روزنامه کیهان است نیز مورد توجه قرار میگیرد، و از نظر تحلیلگران، منعکس کننده بخش عمدهای از دیدگاههای حاکمان تهران است.
فارس؛ اولین خبرگزاری سپاه تروریستی پاسداران
خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران، سال ۱۳۸۱ و در دولت «محمد خاتمی» ایجاد شد. پیش از آن تنها خبرگزاری دولتی «ایرنا» و خبرگزاری نیمه دولتی «ایسنا» فعالیت میکردند که در آن زمان، تحت مدیریت اصلاحطلبان بودند.
در آن زمان خبرگزاری فارس اولین خبرگزاری جدی جریان موسوم به اصولگرا و حامیان رهبر «حکومت آخوندی تهران» محسوب میشد.
این خبرگزاری با حمایت نهادهای نزدیک به حکومت، موسوم به نهادهای انقلابی توانست دفاتر خود را در کشور توسعه دهد و در دورهای گفته میشد که پربینندهترین خبرگزاری است.
خبرگزاری مهر؛ خبرگزاری سازمان تبلیغات
خبرگزاری «مهر» نیز در اسفند سال ۱۳۸۱ آغاز به کار کرد و وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، از نهادهای زیر نظر رهبر «حکومت آخوندی تهران» است.
این خبرگزاری از جریانات میانهرو مخالف خاتمی خوانده میشد و از دولت «محمود احمدینژاد» نیز انتقاداتی داشت. در سالهای اخیر، این خبرگزاری نیز به صورت کامل ابزار پروپاگاندای «حکومت آخوندی تهران» است، اما تاثیرگذاری خود را از دست داده است.
تسنیم؛ دومین خبرگزاری سپاه تروریستی پاسداران
خبرگزاری «تسنیم» سال ۱۳۹۱ تاسیس شد، این خبرگزاری نیز وابسته به سپاه تروریستی پاسداران است. افتتاح این خبرگزاری همزمان با بهار عربی بود و هدف از تاسیس آن، پوشش اعتراضات در کشورهای عربی ذکر شده بود که «حکومت آخوندی تهران» ، آن را «بیداری اسلامی» میخواندند.
یکی از دلایل تاسیس این خبرگزاری نیز، اختلاف بین مجموعههای داخل سپاه تروریستی پاسداران بود و «حمیدرضا مقدمفر» که از مدیرعاملی خبرگزاری فارس کنار گذاشته شده بود، از موسسان این خبرگزاری بود.
سازمان سراج؛ بازوی سپاه در فضای مجازی
از سازمان فضای مجازی سراج که سال ۱۳۹۵ فعالیت خود را آغاز کرده است، به عنوان اصلیترین بازوی سپاه پاسداران در فضای مجازی نام برده میشود، که بیشتر حوزه فعالیت آن تلاش برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی داخل جغرافیای ایران است. سایت رسمی این سازمان، مرداد سال ۱۳۹۵ و با حضور سردار «حسین نجات»، معاون فرهنگی سپاه تروریستی و «کمیل خجسته»، مسوول پایگاه اطلاعرسانی «علی خامنهای» رونمایی شد.
سراج در حال حاضر به یکی از بزرگترین سازمانهای فعال در شبکههای اجتماعی تبدیل شده است، که دفاتر آن در ۳۱ استان از امکانات بسیار زیادی برخوردار و در خدمت دفتر مرکزی هستند. کارشناسان این سازمان بهطور مرتب در شهرهای مختلف ایران اقدام به برگزاری کلاسهای آموزشی برای افرادی که سربازان جنگ نرم نامیدهاند میکنند، تا به آنها بیاموزند چگونه در شبکههای اجتماعی تاثیرگذار باشند.
رسا؛ خبرگزاریها و رسانههای حوزه
«حکومت آخوندی تهران» در چند سال اخیر رسانههای مختلفی را برای در اختیار گرفتن فضای رسانها، در حوزه علمیه تاسیس کرده است. خبرگزاری «رسا»، برای تاثیرگذاری در فضای حوزه ایجاد شده و مخاطبانش بیشتر این گروه هستند.
مدیریت فضای مجازی و چندرسانهای نیز، از بخشهای حوزه عملیه است که برای تاثیرگذاری در فضای مجازی تاسیس شده است.
وطن امروز؛ شهرت به دلیل تیتر
روزنامه «وطن امروز» توسط «مهرداد بذرپاش» رییس سازمان ملی جوانان در دولت محمود احمدی نژاد تاسیس شد، اما اکنون ارتباط خاصی با آن جریان ندارد و نظرات گروهی از جوانان تندرو حامی رهبر «حکومت آخوندی تهران» را منعکس میکند.
این روزنامه به واسطه تیترهای خود در فضای عمومی مشهور بود، از جمله تیتری که درباره وخامت حال ملک عبدالله، پادشاه سعودی، با عنوان «خبر مرگش» منتشر کرد.
جوان؛ روزنامه سپاه تروریستی پاسداران
روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران است که سال ۱۳۷۷ تاسیس شد. این روزنامه از همان ابتدا در پادگانها و مجموعههای سپاه پاسداران توزیع میشد و برخی از کارکنان آن نیز از نیروهای دفتر سیاسی سپاه تروریستی پاسداران بودند.
دانشجو؛ خبرگزاری بسیج دانشجویی
خبرگزاری «دانشجو» در سال ۱۳۸۲ و با عنوان شبکه خبر دانشجو فعالیت خود را شروع کرد. این خبرگزاری علاوهبر اخبار معمول، اخبار بسیجهای دانشجویی و همچنین دانشگاهها را پوشش میدهد، و به لحاظ سیاسی نیز وابسته به آن جریان است. این خبرگزاری همچنین یک تلویزیون اینترنتی نیز دارد که علاوهبر گزارشهای معمول، برخی از نشستها در دانشگاهها را هم پوشش میدهد. نیروی مقاومت بسیج نیز یک خبرگزاری به نام بسیج دارد، که اخبار واحدهای این نهاد در کشور و همچنین دیگر اخبار سیاسی را منتشر میکند.
بسیج همچنین برنامههای مختلفی را در قالبهای مختلف اجرا کرده، از جمله آنها برنامه طنز «دکتر سلام» بوده، که درواقع وظیفهاش حمله به منتقدان خامنهای به زبان طنز بوده است.
میزان و حمایت؛ رسانه هایی برای تکذیب اخبار زندانیان
خبرگزاری «میزان» خبرگزاری رسمی قوهقضاییه «حکومت آخوندی تهران» است. این خبرگزاری برای انعکاس اخبار مربوط به این قوه و همچنین پاسخ به انتقاداتی که درباره قوه مطرح میشود تاسیس شده است. یکی از اقدامات این خبرگزاری نیز واکنش به گزارشهایی است که درباره وضعیت زندانیان مطرح میشود. با این حال، این واکنشها بسیار محدود است. از سال ۱۳۸۲ نیز روزنامه «حمایت»، توسط سازمان زندان ها تاسیس شده که بیشتر در دادگاهها و زندانها توزیع می شود.
مشرق نیوز؛ سایت اطلاعات سپاه تروریستی پاسداران
سایت «مشرق نیوز» وابسته به سازمان اطلاعات سپاه پاسداران است و خبرهای خاص وابسته به این نهادها را نیز منتشر میکند. از این جهت خبرهای این سایت مورد توجه قرار میگیرد.
رجانیوز؛ سایت حامیان احمدینژاد و برادر داماد ابراهیم رئیسی
سایت «رجانیوز» پس از دولت محمود احمدینژاد تشکیل شد و نزدیک به این جریان بود. بعدها اما این سایت بیشتر به اعضای جبهه پایداری نزدیک شد که طرفداران تندرو رهبر «حکومت آخوندی تهران» هستند. «میثم نیلی»، برادر داماد ابراهیم رئیسی نیز مدیر مسوول این سایت بود.
نام وبگاه برگرفته از «محمدعلی رجایی» رییس جمهور دوم«حکومت آخوندی تهران» است که ترور شد. نزدیکان محمود احمدینژاد نیز از این رو، نام این سایت را برگزیدند که احمدینژاد را مدلی از رجایی، بهخصوص در ساده زیستی میخواندند.
جهاننیوز؛ سایت زاکانی و جمعیت رهپویان
سایت «جهاننیوز» وابسته به «علیرضا زاکانی» شهردار فعلی تهران، و «پرویز سروری» نایب رییس شورای شهر تهران است. این سایت همچنین وابسته به جمعیت رهپویان است که علاوهبر زاکانی و سروری، برخی چهرهها از جمله «فریدالدین حدادعادل»، برادر زن «مجتبی خامنهای» عضو آن هستند.
علیرضا زاکانی پیش از نمایندگی مجلس و شهرداری تهران، فرمانده بسیج دانشجویی استان تهران بود. او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نیز نامزد بود و در مناظرههای انتخاباتی، نقش حمله به اصلاحطلبان را برعهده داشت. از این جهت از او به عنوان «نامزد پوششی» نام برده میشد و در نهایت، به نفع محمود احمدینژاد استعفا داد.
جام جم؛ روزنامه اجتماعی برای جذب مخاطب
«جام جم» روزنامه وابسته به صداوسیما «حکومت آخوندی تهران» است. این روزنامه در دهه ۸۰ منتشر شد و بیشتر به موضوعات اجتماعی میپرداخت. در آن زمان این روزنامه همچنین تعدادی از چهرههای اصلاحطلب را جذب کرد تا ظاهری متفاوت از خود نشان دهد. با این حال، خط و مشی سیاسی این روزنامه همچنان در راستای جریان اصولگرا تعریف میشد.
ایرنا و روزنامه ایران؛ افت کیفیت
خبرگزاری «ایرنا» و روزنامه «ایران»، وابسته به دولت هستند و زیر نظر وزارت ارشاد اداره میشوند و بستگی به دولتهای مختلف، وضعیت آنان متفاوت است. خبرگزاری نیمه دولتی ایسنا نیز وابسته به جهاد دانشگاهی است. پس از یکدست شدن حاکمیت، این خبرگزاریها و رسانهها نیز کاملا در اختیار جریان حامیان رهبر «حکومت آخوندی تهران» قرار گرفت و کیفیت آنان نیز افت کرده است.
خراسان و قدس؛ روزنامههایی برای سه استان
روزنامه «قدس» وابسته به آستان قدس رضوی است و اعضای هیات امنای موسسه خراسان که روزنامه «خراسان» را مدیریت میکنند، برای دورههای پنج ساله، از طرف دفتر رهبر جمهوری اسلامی منصوب میشوند. اگرچه این روزنامهها در سطح کشور توزیع میشوند، اما حوزه اصلی نفوذ آنها سه استان خراسان رضوی، جنوبی و شمالی است که پیش از این، استان خراسان بودهاند. هم مرز بودن این استانها با افغانستان باعث شده که این روزنامهها گاهی در بین شهروندان افغان نیز مورد توجه قرار گیرند.
رسالت؛ روزنامه اصولگرایان سنتی
روزنامه رسالت در دهه ۶۰ و ۷۰، روزنامه اصلی جریان راست سنتی«حکومت آخوندی تهران» محسوب میشد که در مقابل جریان موسوم به چپ قرار داشت. در سالهای اخیر اما این جریان موسوم به راست سنتی، به حاشیه رفته و به تبع آن این روزنامه نیز در فضای سیاسی مانند گذشته جدی گرفته نمیشود.
روزنامه همشهری؛ افت تیراژ
روزنامه «همشهری» متعلق به شهرداری تهران است و در دهه ۷۰ پرتیراژترین روزنامه وقت محسوب میشد. جذابیت این روزنامه به دلیل گزارشهای اجتماعی و بخش خاصی بود که تحت عنوان «ویژهنامه آگهیها» منتشر میشد. این روزنامه اما در دهه ۸۰ و در دوره شهرداری محمود احمدینژاد و پس از آن «محمد باقر قالیباف»، به مرور تیراژ خود را از دست داد و تاثیر گذشته را ندارد، و در مواردی حتی زیانده نیز شده است.
رسانههای دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد اسلامی که در اکثر جغرافیای ایران دارای مرکز است نیز، برای خود رسانههای مختلفی دارد. «آنا» خبرگزاری رسمی دانشگاه آزاد اسلامی است و «ایسکانیوز»، دیگر خبرگزاری این دانشگاه.
دانشگاه آزاد سال ۱۳۸۸ نیز روزنامه «فرهیختگان» را تاسیس کرد که در فضای آن سال، حامی «میرحسین موسوی» محسوب میشد. در سال ۱۳۹۱ اما پس از عزل «عبدالله جاسبی» رییس دانشگاه آزاد، رسانههای دانشگاه آزاد نیز به جز دورههایی کوتاه، بهصورت کامل در اختیار حامیان رهبر جمهوری اسلامی قرار گرفتهاند.