«شهرام سدیدی»، شاعر و از مدیران یک گروه تلگرامی که در ایران به ۱۳ سال حبس محکوم شده بود، در ترکیه هنگام خروج از مرز این کشور همراه با «سمیرا مرادی» همسرش، بازداشت شد. او یک هفته در بازداشتگاه «توزلا» شهر استانبول نگه‌داری و پس از آن، سوم تیر به کمپ دیپورت شهر «ادرنه» انتقال یافت. در خبرهای دریافتی از این شاعر، او و همسرش را پس از بازداشت جدا کرده‌اند و آن‌ها از شرایط یک‌دیگر بی‌خبر هستند.
به گزارس ایران وایر، این پناه‌جو در حال حاضر با سه اتهام مواجه است؛ اقدام به خروج غیرقانونی از کشور، نداشتن مجوز خروج از شهر و عدم حضور در اداره مهاجرت برای ثبت امضا.
بنا بر قوانین پناه‌جویی در ترکیه، پناهجویان پس از ثبت درخواست پناهندگی باید در شهری زندگی کنند که اداره مهاجرت ترکیه برای آن‌ها تعیین می‌کند. در عین‌حال، پناهجویان برای خروج از شهرهای تعیین شده نیاز به مجوز پلیس ترکیه دارند که به آن «ایذین» گفته می‌شود. آن‌ها موظف هستند طبق قوانین هر شهر، به صورت هفتگی یا ماهیانه در اداره پلیس حضورشان در شهر را ثبت کنند.
تخطی از هر کدام از این قوانین، توسط اداره مهاجرت ترکیه اقدام غیرقانونی خواهد بود و به این کشور اجازه می‌دهد که پناهجویان را بازداشت کند و تا مرحله بازگرداندن پیش رود.
شهرام سدیدی و همسرش که چندین ماه بود در ترکیه سکونت داشته‌اند، در پی وخامت شرایط پناهجویان در این کشور تصمیم گرفته بودند از ترکیه خارج شوند و خود را به اروپا برسانند. اما پیش از حرکت به سوی اروپا، در مسیر بازداشت شدند.
در شرایط کنونی، یعنی دوران شیوع کرونا، کنترل مرزهای ترکیه و هم‌چنین اروپا تشدید و عبور غیرقانونی از مرزها برای پناهجویان این مسیر سخت‌تر شده است. این در حالی است که وضعیت آن‌ها در ترکیه مدام نگران‌کننده‌تر می‌شود.
قطع بیمه‌های درمانی، ایجاد محدودیت‌های تردد، نگه‌داری در شهرهای تعیین‌شده، نداشتن حق کار و نبود چشم‌اندازی مشخص در سرنوشت پناهجویان، تنها بخشی از وضعیت آن‌ها در ترکیه است.
شهرام سدیدی فروردین امسال در ایران به ۱۳ سال زندان محکوم شد. البته او پیش‌تر کشور را ترک کرده بود.
ماجرای تهدید و بازداشت او در ایران به اردیبهشت ۱۳۹۹ برمی‌گردد که نیروهای امنیتی با این شاعر و فعال سیاسی تماس گرفته و از او خواسته بودند برای «ارایه توضیحات» به اداره اطلاعات مشهد مراجعه کند.
او متولد ۱۳۶۷ در شهر سبزوار است که در مشهد سکونت داشت.
این شاعر در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود پس از مراجعه به اطلاعات مشهد، وی را بازداشت کرده بودند.
سدیدی در آن زمان یکی از ادمین‌های گروه تلگرامی «امید، آگاهی، آزادی» بود که چندین نفر دیگر از آن‌ها را نیز بازداشت کرده بودند.
او را برای پنج روز در انفرادی زیر بازجویی نگه داشته بودند.
به گفته این شاعر، بازجویان هنگام بازجویی، با همسر و پدر همسر شهرام سدیدی تماس گرفته و به آن‌ها گفته بودند که او به «شیشه» که یک ماده مخدر صنعتی است، معتاد است و همسرش باید از او جدا شود. شهرام تمام این مکالمات را در حالی‌که چشم‌بند به چشم داشته، می‌شنیده است.
شهرام سدیدی اول خرداد ۱۳۹۹ پس از آن‌که بازپرس وثیقه‌ای ۵۰۰ میلیون تومانی برای او صادر کرد، به زندان «وکیل‌آباد» مشهد منتقل و در ششم همان ماه با تامین وثیقه آزاد شد. این شاعر طی بازجویی و بازپرسی پرونده‌اش به وکیل دسترسی نداشت و حتی نمی‌دانست که اتهام‌های او چه هستند.
۳۰ شهریور ۱۳۹۹، قاضی «هادی منصوری» در شعبه۴ دادگاه انقلاب مشهد، شهرام سدیدی را به اتهام «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به شش سال وسه ماه، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال و شش ماه و به اتهام «توهین به رهبری و بنیان‌گذار حکومت» به دو مورد حبس دو سال و شش ماهه محکوم کرد. این احکام پس از تجمیع، به شش سال و سه ماه حبس تعزیری تبدیل شدند.
شهرام سدیدی طی بازجویی برای اشعارش هم مورد سوال و جواب قرار گرفته بود.
در پی این فشارها و تعیین حکم طولانی‌مدت زندان، سدیدی دی ۱۳۹۹ ایران را ترک کرد و قدم در دنیای پناه‌جویی گذاشت. همسرش نیز در فروردین ماه امسال در ترکیه به او پیوست.
سدیدی پس از بازداشت در استانبول، با ارسال ویدیویی برای دوستانش، خبر داد که ممکن است در خطر دیپورت قرار بگیرد. ویدیوی دوم حاکی از انتقال او به کمپ دیپورت شهر ادرنه ترکیه است.
در حال حاضرچندین نهاد حقوق بشری پی‌گیر وضعیت شهرام سدیدی و همسرش هستند و بنا به اطلاعات دریافتی، مذاکرات لازم برای جلوگیری از بازگرداندن این خانواده انجام شده است. اگرچه طبق قانون، ترکیه نمی‌تواند پناهجویان را بدون برگزاری دادگاه، به ویژه وقتی در خطر پی‌گرد سیاسی قرار دارند، به ایران بازگرداند اما فعالان حقوق بشر نگران برخوردهای سلیقه‌ای با آن‌ها هستند.
