بیش از ۱۰۰ قانونگذار جمهوریخواه روز چهارشنبه، ۱۲ ژانویه، با ارسال نامهای به وزارت خارجه آمریکا از دولت بایدن خواستند مذاکرات وین را متوقف کند. این خبر را تارنمای «واشنگتن فری بیکن» منتشر کرده است که به نسخهای انحصاری از این نامه دسترسی داشته و متن کامل آنرا منتشر کرده است.
این نامه خطاب به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نوشته شده است و از او میخواهد که آمریکا «بلافاصله از مذاکرات بیحاصل وین برای بازگشت به برجام» خارج شود و «در عوض دست به اعمال قوی تحریمهای موجود علیه ایران، بهخصوص در رابطه با بازرگانی نفت بین ایران و جمهوری خلق چین» بزند.
امضاکننده اصلی این نامه، مایکل مککال، نماینده جمهوریخواه از ایالت تگزاس و رئیس نمایندگان این حزب در کمیته مسائل خارجه مجلس نمایندگان است. مککال و ۱۰۹ نماینده دیگر در این نامه میافزایند: «تاخیر بیشتر در این کار تنها کمک بیشتری به فعالیتهای شرورانه ایران، از جمله اهداف هستهای تهاجمی آنها است.»
حزب جمهوریخواه در حال حاضر ۲۱۲ عضو در مجلس نمایندگان، و ۵۰ سناتور دارد. امضاکنندگان تنها اعضای مجلس نمایندگان هستند، اما اکثریت جمهوریخواهان این مجلس را شامل میشوند و نشان میدهند که مخالفت گسترده با برجام همچنان در حزب جمهوریخواه در جریان است. لیز چینی، استفانی بایس، لورن بوبرت، کن کالورت، مدیسون کاتورن، پت فالون، دارل عیسی، ماریا الویرا سالازار، و جو ویلسون از جمله نمایندگان امضاکننده هستند. خانم چینی از چهرههای شاخص جناح میانهروتر حزب جمهوریخواه است که با نزدیکان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق، درگیر شده است و امضا کردن او نشان میدهد که امضاکنندگان محدود به طرفداران ترامپ نیستند. نام مارجری تیلور گرین که نماینده جمهوریخواه طرفدار ترامپ است، در میان امضاکنندگان به چشم نمیخورد؛ هرچند خانم بوبرت که امضا کرده است، نیز مواضعی نزدیک به او دارد.
برخی نشانههای مثبت از پیشرفت مذاکرات وین در روزهای اخیر به چشم خورده است و به نظر میرسد که همین امر باعث نگرانی مخالفان این توافق شده است. مخالفان برجام معتقدند که بازگشت این توافق و لغو تحریمها بر ایران، کمکی به نظام جمهوری اسلامی ایران برای گسترش فعالیتهای خود در منطقه است. آنان در ضمن نگرانند که دانش هستهای که ایران به دست آورده و پیشرفتهایی که در حرکت به سوی بمب هستهای داشته است ، به این راحتیها قابل بازگشت نباشند.
در نامه جمهوریخواهان میخوانیم: «ایران همچنان به برنامه هستهای خود ادامه میدهد: سانتریفیوژهای پیشرفته دارد و تجهیزاتی برای این سانتریفیوژها میسازد، و در عین حال میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی خود را افزایش میدهد. ایران در ضمن همچنان با این فعالیتهای هستهای به دانشی بازگشتناپذیر میرسد. با آن که آمریکا همیشه از آمادگی خود برای مذاکره بهمنظور بازگشت به برجام خبر داده است، ایران کاری کرده که این بازگشت ارزشی حتی کمتر از پیش داشته باشد، چرا که این کشور مدام به دستآوردهای هستهای بیشتر میرسد و به تاریخ انقضای قرارداد نزدیکتر میشویم.»
این نامه در ضمن یادآوری میکند که ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری نکرده است، جلو بازرسان آنرا گرفته است، و اجازه دسترسی آنها را به برخی از سایتهای هستهای نداده است. قانونگذاران تاکید میکنند که اقدامات ایران در این زمینه باعث شده است که «جهان دیدگاه محدودتری نسبت به برنامه هستهای ایران داشته باشد.»
جمهوریخواهان تاکید میکنند که تنها راه توقف رسیدن ایران به سلاح هستهای، قطع مذاکرات وین و افزایش تحریمها و اعمال قویتر آنها است.
فروش گسترده نفت از سوی ایران به چین، مشخصا مورد اشاره این نامه قرار گرفته است. برخی رسانهها، از جمله «فری بیکن»، اخیرا گزارش داده بودند که میزان این فروش در سال ۲۰۲۱، یعنی اولین سال دولت بایدن، افزایشی چشمگیر داشته است. دولت بایدن تاکید کرده است که حاضر است طی بازگشت به برجام، تمام تحریمهای موجود بر نفت ایران را لغو کند. جمهوریخواهان میگویند اگر این کار انجام شود، ایران به میلیاردها دلار پول نقد دسترسی خواهد داشت که میتواند از آن برای حمله به متحدان آمریکا در منطقه استفاده کند.
جمهوریخواهان از دولت بایدن میخواهند به جای لغو تحریمهای قبلی «به عنوان قدم اول»، تحریمهای جدیدی در برابر آنچه فروش غیرقانونی نفت از سوی ایران به چین، ونزوئلا، روسیه، و سایر کشورها میدانند، اعمال کند. در این نامه میخوانیم: «فروش نفت از سوی ایران اکنون به حداقل ماهی ۱.۳ میلیارد دلار رسیده است و این بهرغم پابرجا بودن تحریمهای آمریکا است. اکثر این فروش، به جمهوری خلق چین است.»
نویسندگان نامه به گزارش ماه سپتامبر خبرگزاری رویترز اشاره میکنند که گفته بود دولت بایدن برای حل این مسئله به رویکرد دیپلماتیک روی آورده است. جمهوریخواهان با اشاره به گزارش رویترز، میگویند: «متاسفانه این راهبرد میسر نبوده است. گزارشها در ماه نوامبر نشان میدهد که چین همچنان میانگین روزی نیم میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است.»
۱۱۰ نماینده جمهوریخواه در سطر آخر نامه تاکید میکنند: «دولت میبایست به این مذاکرات مضحکهآمیز پایان دهد و دست به اعمال کامل تحریمهای کنونی ما بزند تا این منبع حیاتی درآمد حکومت ایران قطع شود.»
دولت بایدن تاکید کرده است که احیای برجام به معنی آزادی ایران برای فروش نفت خواهد بود. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته به «فری بیکن» گفته بود: «ما مشغول دیپلماسی معنیدار از طریق مذاکرات وین با هدف دستیابی به بازگشت دوجانبه به تبعیت از تعهدات موجود در برجام هستیم که البته شامل لغو تحریمها بر صادرات نفت ایران خواهد بود.»
بسیاری از جمهوریخواهان از دولت بایدن شکایت دارند که نه تنها قصد لغو تحریمها را دارد، که همین الان هم این تحریمها را قویا اعمال نمیکند.
وزارت خارجه آمریکا هنوز پاسخی به این نامه نداده است و واکنشی به انتشار متن آن از سوی «فری بیکن» نیز نشان نداده است.