سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، میگوید این کشور به زودی یک نسخه جدید و بهروز شده از «طرح روسی امنیت در خلیج فارس» به کشورهای منطقه ارائه میدهد.
سرگی لاوروف، که روز جمعه، ۱۱ تیرماه، پس از مذاکره با وزیر خارجه بحرین در یک نشست خبری سخن میگفت، بدون اشاره به کشور خاصی گفت «دوستان ما» به این طرح علاقه نشان دادهاند و نسخه بهروز شده با «در نظر گرفتن تحولات جدید» آماده میشود.
دولت روسیه در مرداد سال ۹۸ سندی با با عنوان «مفهوم امنیت جمعی در خلیج فارس» به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد که با واکنش منفی آمریکا مواجه شد.
به گزارش رادیو فردا، دولت روسیه میگوید هدفش از این طرح «ایجاد سازوکاری برای پاسخ جمعی به تهدیدها و چالشها» در خلیج فارس است، اما دولت آمریکا با اشاره به فعالیتهای بیثباتکننده ایران مانند حمایت از گروههای تروریستی و نیابتی و توسعه موشکهای بالیستیک گفته است تا زمانی که ایران ملزم به رعایت مقررات نشود٬ چنین ترتیباتی بیثمر است.
در سند پیشنهادی روسیه از مبارزه با افراطیگری و تروریسم در خاورمیانه، برقراری صلح بر اساس مصوبات و قطعنامههای سازمان ملل، پایبند کردن کشورهای منطقه به اجرای منشور سازمان ملل متحد، حل بحرانهای سوریه، یمنِ، عراق و برنامه هستهای ایران و اعتمادسازی بین کشورهای حوزه خلیج فارس به عنوان رئوس طرح روسیه نام برده شده بود.
علاوه بر روسیه، دولت چین نیز طرح مشابهی برای تامین امنیت در خلیج فارس ارائه داده است. ایران نیز از طرح «صلح هرمز» به عنوان ابتکار خود برای حل مشکلات امنیتی منطقه نام برده است.
دولت ایران تاکنون درباره طرح روسها برای امنیت منطقه واکنش صریح رسمی نشان نداده، ولی اردیبهشت سال گذشته، خبرگزاری دولتی ایرنا در یادداشتی ضمن استقبال از این طرح نوشت که طرح روسیه «با چالشهای مختلفی» روبهرو است و «اکثر کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس که از لحاظ امنیتی و نظامی دارای وابستگیهای زیادی به آمریکا هستند، موضع شفاف و صریحی درباره این طرح اتخاذ نکردند و یا با سکوت از کنار آن گذشتند».
ایران و روسیه همچنین بهمن سال گذشته یک مانور دریایی مشترک در شمال اقیانوس هند برگزار کردند که در آن نیروی دریایی ارتش روسیه و نیروهای دریایی ارتش ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شرکت داشتند و فرمانده ارتش ایران برگزاری این رزمایش را «پیام روشن» توصیف کرد.
ایران در دیماه سال ۹۸ نیز یک مانور مشترک با چین و روسیه در آبهای دریای عمان برگزار کرد و خرداد امسال نیز گزارشهایی درباره حرکت دو شناور ایرانی به سوی سوریه برای شرکت در یک «مانور دریایی» مشترک با روسیه منتشر شد.
ایران در سالهای اخیر کوشیده است که «روابط راهبردی» خود با چین و روسیه را افزایش دهد. تلاش برای تمدید قرارداد همکاریهای راهبردی با روسیه و امضای سند همکاریهای ۲۵ ساله ایران و چین از جمله مهمترین تلاشهای حکومت ایران بوده است.
منتقدان امضای سند همکاری ایران و چین از این سند به عنوان «سند فروش ایران به چین» نام بردهاند و از عدم شفافیت در نحوه تنظیم و امضای این سند انتقاد کردهاند.
روابط ایران و روسیه نیز در ماههای گذشته پس از انتشار فایل صوتی مصاحبه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دوباره به کانون توجه و تحلیلهای رسانهای تبدیل شد.
ظریف در این مصاحبه از نفوذ و تسلط روسیه بر بخشهایی از سیاست خارجی ایران خبر داده بود و قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران را متهم میکرد که در مسیر تلاشهای دولت روسیه برای «نابود کردن» دستاوردهای برجام دولت روحانی با مسکو همراه بود و با «اراده روسیه» موجب درگیری بیشتر ایران در جنگ سوریه شد.