دره ستارگان در جزیره قشم منطقه الاحواز (اهواز)
دره ستارگان از پدیدههای منحصربهفرد زمینشناسی به حساب میآید که در فهرست عجایب هفتگانه قشم منطقه الاحواز(اهواز) قرار دارد و با قدمتی بیش از دو میلیون سال، چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند. این دره که تعداد نمونههای مشابه آن در دنیا زیاد نیست، یکی از جاذبههای اسرارآمیز و جالبی است که شامل مخروطهای نوکتیز، ستونهای عظیم و دیوارههای بلند میشود. این پدیده طبیعی در اثر فرسایش ناشی از رگبارهای فصلی، آبهای سطحی و تندبادها شکل گرفته است و لایه و حفرههای متعددی در درون هر ستون این دره وجود دارد که هوا بهراحتی به درون آنها نفوذ میکند.
همین ویژگىهای دره ستارگان باعث شده است که این دره بهعنوان بخشى از ژئوپارک قشم در میراث یونسكو ثبت شود. جالب است بدانید که ژئوپارک قشم تنها ژئوپارک خاورمیانه به شمار میرود.
دره ستارگان از پرطرفدارترین ژئوسایتها در ژئوپارک قشم است که مردم محلی به آن، «استاله کفته» یا «استار افتیده» بهمعنای «ستاره افتاده» میگویند. در واقع بومیهای این منطقه معتقدند که برخورد یک ستاره (شهاب سنگ) به زمین، باعث پرتابشدن سنگ و خاک به هوا شده که در نتیجه آن این دره شکل گرفته است و به همین دلیل آن را ستاره افتاده نامیدهاند.
واقعیت از این قرار است که این ژئوسایت کمنظیر در اثر عملکرد ناهمگن عوامل فرسایشی مانند آب، باد و فشارهای وزنی بر طبقههای مختلف زمین به وجود آمده است. تاثیر این عوامل در بخشهای مقاومتر، کمتر بوده است و در نتیجه پابرجا باقی مانده؛ در حالی که بخشهای سست و نرم تحتتاثیر فرسایش، از بین رفتهاند. قدمت این دره به دوره زمینشناسى سنوزوئیک در حدود دو میلیون سال قبل میرسد. اشکال هندسی دره ستارگان از جنس ماسه، سنگ و سیمان آهکی است.
لایه سست زیری در برابر عوامل فرسایش بهسرعت تخریب میشود؛ در صورتی که لایه رویی سخت است و با عملکردی مثل یک سپر برای لایه زیری، از آن در برابر فرسایش محافظت میکند. در نقاطی که لایه رویی از بین رفته یا شکافی در آن به وجود آمده، فرسایش سرعت بیشتری پیدا کرده و در ادامه منجر بهشکلگیری شکافها و درههای کوچک شده است.
ستونهایی در برخی نقاط دره به چشم میخورد که شکل سوزنی و باریک دارند. علت این موضوع را میتوان حرکت چرخشی و سیلابی آب بارانهای فصلی در اطراف ستونها یا دیوارههای قدیمی دانست. ضمن اینکه وجود یک کلاهک مقاوم روی بخشی از لایه زیری باعث شده است که این بخش بهشکل ستون حفظ شود؛ هرچند که اطراف آن بهخاطر نداشتن لایه محافظتی از بین رفته است.
به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که لایههای موجود در این دره بسیار حساس و شکننده هستند و حتی وزن انسان روی آنها میتواند مقاومت لایه سخت رویی را کاهش دهد، درزهای بسیار ریز و باریکی در ساختار آنها به وجود آورد و حتی به فروریختن ناگهانی این لایهها بینجامد. به همین دلیل راهرفتن روی این لایهها بسیار خطرناک است و اثرات جبرانناپذیری به این میراث زمینشناختی کمنظیر وارد خواهد کرد.
دره ستارگان از جاهای دیدنی هرمزگان منطقه الاحواز (اهواز) است که در ضلع شمالى جزیره قشم و در نزدیكى روستایی به نام بركه خلف قرار دارد. اگر از شهر قشم بهطرف ساحل جنوبى جزیره بروید، به روستاى مذکور مىرسید که در پنج كیلومترى ساحل جنوبى جزیره واقع شده است و زیباترین جلوههاى فرسایش در جزیره را میتوانید در شمال این روستا به نظاره بنشینید.
طبق افسانههای مردم محلی قشم، دره ستارگان محل زندگی اجنه و ارواح است که شبها در آن رفتوآمد میکنند. بسیاری از مردم بر این باورند که صداهای عجیبوغریبی که شبها از این دره به گوش میرسد، بهدلیل حضور این موجودات است و از همین رو ورود گردشگران به دره ستارگان در شب را توصیه نمیکنند.
محققان زمینشناسی علت این صداها را پیچیدن باد در روزنهها و حفرههای پرتعداد صخرهها میدانند که هنگام عبور از این دالانها و ستونها، صدای خاصی تولید میکند.
دره ستارگان با صخرههای باشکوه و رمزآلود خود، سکوت و آرامشی را برای گردشگران به ارمغان میآورد که میتوانند تا ساعتها غرق در این شاهکار آفرینش شوند. علاوه بر این، در شبهاى مهتابى سكوت همه جا را فرامیگیرد و درست مانند کویر که احساس میکنید، ستارهها دستیافتنی هستند، آسمان و ستارههای پرنور بالای این دره، نزدیک به زمین به نظر میرسند. دره ستارگان واقعا مملو از ستاره است و در شبهایی که از هوای ابری و غبارآلود خبری نیست، ستارهها بهحدی زیاد هستند که حس می کنید با درزا کردن دست میتوانید آنها را بچینید.