بازجویی و احتمالی استعفای قاآنی؛ فرمانده نیروی قدس در پرونده جاسوسی تحت فشار
تحلیلگران و منابع خبری میگویند که اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، در ارتباط با یک پرونده مهم امنیتی به اتهام جاسوسی درباره فرماندهان ارشد سپاه، تحت بازجویی قرار گرفته و احتمالا شکنجه شده است. به گزارش العربیه و جابر رجبی، مشاور سابق ریاست جمهوری حکومت تهران، قاآنی پس از بازجویی دچار حمله قلبی شده و احتمالاً در روزهای آینده استعفای او اعلام خواهد شد.
این رویداد در سایه تحولات اخیر مرتبط با پروندههای نفوذ بیگانه در ساختارهای نظامی و اطلاعاتی حکومت تهران رخ میدهد. ارتباطات محرمانه میان فرماندهان سپاه و نهادهای خارجی، همواره یکی از حساسترین مسائل امنیتی برای حکومت تهران بوده است.
شایعات در مورد جاسوسی قاآنی میتواند نشاندهنده عمق بحرانهای داخلی حکومت باشد؛ چرا که فرمانده نیروی قدس از مهمترین مقاماتی است که مسئولیت راهبری نیروهای نیابتی در خارج از مرزهای ایران را بر عهده داشته و نقش کلیدی در سیاستهای خارجی و نظامی منطقه ایفا میکند.
از سوی دیگر، استعفای احتمالی قاآنی میتواند پیامدهای بزرگی برای نیروهای قدس و استراتژیهای منطقهای حکومت تهران داشته باشد، به ویژه در شرایطی که این نهادها با چالشهای داخلی و خارجی متعددی مواجه هستند.
تحلیلگران بر این باورند که این رویدادها ممکن است نشانگر کاهش قدرت و نفوذ فرماندهان قدس و تغییرات اساسی در استراتژیهای امنیتی حکومت تهران باشد.
این خبر از جنبههای مختلف قابل بررسی است. بازجویی از قاآنی، فرمانده نیروی قدس که یکی از مهمترین و راهبردیترین بخشهای سپاه پاسداران است، نشاندهنده بحرانی عمیق در ساختار امنیتی و نظامی حکومت تهران است. از زمانی که قاآنی پس از مرگ قاسم سلیمانی در دی ۱۳۹۸ فرماندهی این نیرو را برعهده گرفت، موقعیت وی به عنوان فردی کلیدی در تعاملات منطقهای و عملیاتهای نیابتی سپاه در خاورمیانه برجسته بوده است. اتهام جاسوسی و بازجویی وی، سوالات بسیاری را درباره میزان نفوذ بیگانگان در ساختارهای نظامی ایران مطرح میکند.
از طرفی، اشاره به احتمال شکنجه قاآنی و وضعیت جسمی وخیم او، از جمله حمله قلبی، میتواند نشاندهنده درگیریهای درونساختاری در سپاه باشد. سپاه پاسداران به عنوان یکی از اصلیترین ابزارهای قدرت در جمهوری اسلامی، با نفوذ و رقابتهای داخلی روبهرو بوده و این اتفاق میتواند نشانهای از تزلزل قدرت داخلی آن باشد.
قاآنی به عنوان فرمانده نیروی قدس، نقش مستقیمی در سیاستهای نیابتی حکومت تهران در منطقه دارد. این نیرو مسئولیت هماهنگی با گروههای نیابتی در کشورهای مختلف خاورمیانه مانند حزبالله در لبنان، حوثیها در یمن، و گروههای شبهنظامی در عراق و سوریه را برعهده دارد. بنابراین، بازجویی و تضعیف احتمالی قاآنی میتواند تاثیرات عمیقی بر راهبردهای منطقهای حکومت تهران داشته باشد.
در صورت استعفای قاآنی، این احتمال وجود دارد که تغییرات عمدهای در رویکرد نیروی قدس و عملیاتهای برونمرزی سپاه رخ دهد. این تغییرات میتواند به تضعیف موقتی روابط و هماهنگیهای نیروی قدس با گروههای نیابتی منجر شده و فرصتی برای مخالفان منطقهای حکومت تهران فراهم کند تا نفوذ و نقش ایران را در برخی از مناطق کاهش دهند.
سعیده بندر