گفت‌وگوهای هسته‌ای حکومت تهران و آمریکا در آستانه شکست؟
با وجود آن‌که دو دور ابتدایی گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده در عمان و ایتالیا «سازنده و مثبت» ارزیابی شده، اما نشریه راست‌گرای اسرائیلی «اسرائیل هیوم» به نقل از منابع غیررسمی نزدیک به دولت آمریکا، از احتمال بالای شکست این مذاکرات در هفته‌های آینده خبر داده است.
ترامپ در مسیر گفت‌وگو، اما با خطوط قرمز سفت‌وسخت
منبع مورد استناد «اسرائیل هیوم» مدعی است که دولت ترامپ نه تنها از خواسته‌های اصلی خود عقب‌نشینی نکرده، بلکه مسیر مذاکرات را کاملاً بر اساس راهبردهای امنیتی مد نظر کاخ سفید هدایت می‌کند. به گفته این منبع، ترامپ کاملاً از تهدیدهای ایران آگاه است و مذاکرات را با «شیوه خاص خود» به پیش می‌برد.
این در حالی‌ست که تیم آمریکایی به رهبری استیو ویتکاف، تاکنون در دو دور مذاکره مستقیم با نمایندگان ایران شرکت کرده و طرفین فضای مذاکرات را «مثبت» توصیف کرده‌اند. اما برخی تحلیل‌گران معتقدند تعریف “مثبت” نزد طرفین، به معنای واقعی نزدیک شدن به توافق نیست.
شروط غیرقابل قبول برای تهران؛ تکرار مدل لیبی
براساس گزارش اسرائیل هیوم، دولت ترامپ خواستار مواردی است که عملاً شبیه‌سازی مدل لیبی برای پرونده هسته‌ای حکومت تهران تلقی می‌شود: برچیدن کامل زیرساخت‌های هسته‌ای، توقف توسعه موشک‌های بالستیک،و پایان فعالیت گروه‌های نیابتی در منطقه.
این خواسته‌ها پیش‌تر نیز در قالب سیاست فشار حداکثری علیه ایران مطرح شده بودند، اما از نگاه بسیاری از ناظران، با واقعیت‌های میدانی و امنیتی جحکومت تهران در تضاد کامل‌اند. چنین شرایطی شانس رسیدن به یک توافق پایدار را بسیار کاهش می‌دهد.
تناقض فضای رسانه‌ای و واقعیات پشت پرده
در حالی‌که دستگاه‌های دیپلماتیک دو کشور تلاش دارند از طریق رسانه‌ها فضایی مثبت القا کنند، واقعیت‌های پشت پرده از استمرار بی‌اعتمادی عمیق، شکاف در اولویت‌ها، و ساختار متزلزل اعتماد میان طرفین حکایت دارد.
به‌ویژه تأکید بی‌پایان آمریکا بر توان موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران، از اصلی‌ترین دلایل بن‌بست در ادوار پیشین مذاکرات بوده است؛ مسائلی که تهران از آن‌ها به عنوان «خطوط قرمز دفاعی» یاد می‌کند.
در ظاهر، مذاکرات ایران و آمریکا وارد فاز جدیدی از تماس مستقیم شده، اما خواسته‌های حداکثری دولت ترامپ و ماهیت ایدئولوژیک حاکم بر سیاست خارجی حکومت تهران، چشم‌انداز مثبتی را برای آینده این روند متصور نمی‌سازد. اگرچه دور سوم گفت‌وگوها قرار است هفته آینده در عمان برگزار شود، اما به‌نظر می‌رسد مسیر پیش‌رو بیش از آن‌که به توافق ختم شود، به سمت تشدید تقابل سوق پیدا کند.
