پل لاتیدان، شاهکاری از دوره مشعشعیان تا دوره شیخ خزعل

پل لاتیدان یا پل رود کول یکی از آثار تاریخی مهم بندر عباس است با قدمتی حدود ۵۰۰ سال است که در هرمزگان و بر روی رودخانه کول در منطقه بندر خمیر واقع شده است. این پل به عنوان طولانی‌ترین پل تاریخی در جغرافیای ایران شناخته می‌شود و تاریخچه‌ای پرفراز و نشیب دارد.

پل لاتیدان تا سال ۱۳۷۲ زیر خاک مدفون بود تا اینکه در اثر سیلی بزرگ در روستای نیم کار، خاک از روی این پل شسته شد و دوباره نمایان شد. این رویداد باعث شد که یکی از آثار تاریخی ایران از زیر خاک بیرون آید و به جهانیان معرفی شود.

پل لاتیدان دارای ۲۳۳ دهانه بود که امروزه تنها ۳۳ دهانه از آن باقی مانده است. این پل با استفاده از سنگ‌های تراش نخورده و ملات ساخته شده است. این مصالح نشان می‌دهد که ساخت پل با عجله و برای اهداف نظامی انجام شده است.

با توجه به سبک معماری و ساخت پل، قدمت آن به دوران شیخ خزعل کعبی برمی‌گردد. در این دوران، هرمزگان و بوشهر جزئی از اهواز بوده و تحت حاکمیت شیخ خزعل کعبی قرار داشتند. این پل احتمالاً برای تسهیل حملات نظامی و همچنین به عنوان مسیر تجاری بین بندرعباس و لارستان استفاده می‌شده است.

متاسفانه، بخش‌هایی از پل به ویژه قسمت میانی آن به دلیل کیفیت پایین مصالح و عدم دقت در ساخت، در همان سال‌های ابتدایی از بین رفته است. پل لاتیدان اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و نیازمند بازسازی و نگهداری مناسب است.

این پل علاوه بر اینکه یک سازه نظامی بوده، پس از پایان درگیری‌ها به عنوان مسیری برای کاروان‌های بازرگانی بین بندرعباس و لارستان مورد استفاده قرار می‌گرفت. پل لاتیدان سه برابر طولانی‌تر از سی و سه پل اصفهان است و یکی از شاهکارهای معماری پل در تاریخ جغرافیای ایران محسوب می‌شود.

پل لاتیدان با توجه به تاریخچه و معماری خاص خود یکی از میراث‌های ارزشمند ملی هرمزگان است که نیازمند سرمایه‌گذاری و حمایت برای حفظ و نگهداری است. در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶ بازسازی‌های محدودی روی این پل انجام شده است، اما هنوز هم به توجه بیشتری نیاز دارد تا از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود.

پل لاتیدان به عنوان یکی از آثار تاریخی مهم هرمزگان و نمادی از معماری دوره شیخ خزعل، نیازمند توجه و حفاظت ویژه‌ای است. این پل نه تنها یادگاری از تاریخ پرفراز و نشیب ایران است بلکه نشان‌دهنده مهارت‌های معماری و مهندسی در دوران شیخ خزعل کعبی است که باید برای نسل‌های آینده حفظ شود.