پایان حضور نظامی حزب‌الله یا آغاز فصل جدیدی از پنهان‌کاری امنیتی؟
در پی افزایش فشارهای ایالات متحده برای مهار سلاح‌های خارج از کنترل دولت لبنان، منابع نزدیک به «حزب‌الله» اعلام کرده‌اند که بخش عمده‌ای از مواضع نظامی این گروه در جنوب رود لیطانی به ارتش لبنان واگذار شده است. بر اساس گزارش‌ها، تاکنون ۲۶۵ نقطه نظامی متعلق به حزب‌الله در این منطقه شناسایی شده که حدود ۱۹۰ پایگاه از آن‌ها به ارتش تحویل داده شده است.
این تحول در حالی رخ می‌دهد که همکاری نیروهای ارتش لبنان و نیروهای بین‌المللی «یونیفل» برای انحلال کامل پایگاه‌های حزب‌الله همچنان ادامه دارد. یک منبع امنیتی نیز تأیید کرده که ارتش در آستانه اتمام کامل روند خروج یا بی‌اثر کردن کنترل حزب‌الله بر مواضع جنوب لیطانی قرار گرفته است.
جوزف عون، رئیس‌جمهوری لبنان، نیز بار دیگر بر اصل «انحصار سلاح در دست دولت» تأکید کرده؛ اصلی که سال‌هاست به دلیل قدرت‌نمایی و شبکه‌ی نظامی و سیاسی حزب‌الله در لبنان، صرفاً در حد یک شعار باقی مانده است.
عقب‌نشینی یا تغییر موضع موقتی؟
با وجود تحویل برخی پایگاه‌ها، پرسش اساسی باقی است: آیا این یک عقب‌نشینی راهبردی است یا صرفاً حرکتی تاکتیکی و نمادین در پاسخ به فشارهای بین‌المللی؟ تجربه نشان داده که حزب‌الله اغلب در مواجهه با چنین فشارهایی، نیروهای خود را بازآرایی می‌کند، نه کنار می‌کشد. ساختار پیچیده‌ی این گروه در جنوب لبنان و نفوذش در میان ساختارهای اجتماعی و حتی نهادهای دولتی، باعث می‌شود که حضور فیزیکی ارتش در یک منطقه لزوماً به‌معنای خروج کامل حزب‌الله نباشد.
از سوی دیگر، این تحولات می‌تواند به‌منزله‌ی تلاش حزب‌الله برای حفظ چهره سیاسی‌اش در میانه بحران داخلی لبنان و نیز آماده‌سازی فضا برای مانورهای بعدی در تحولات منطقه‌ای، به‌ویژه در ارتباط با مرزهای جنوبی و تنش با اسرائیل، باشد.
در حالی که ظاهر امر از افول موقت حضور نظامی حزب‌الله در جنوب لبنان خبر می‌دهد، واقعیت سیاسی و امنیتی لبنان به‌مراتب پیچیده‌تر از آن است که با تحویل چند پایگاه تغییر ماهوی یابد. تا زمانی که حزب‌الله همچنان یک نیروی فراتر از دولت باقی بماند و انحصار قدرت در لبنان به‌طور واقعی تحقق نیابد، روند فعلی را بیش از آن‌که گامی به سوی ثبات بدانیم، باید به‌عنوان مانوری در میدان سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی تعبیر کرد.
