
در تحولی دیپلماتیک، انور محمود قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی، در سفری غیرمنتظره به تهران، نامهای از دونالد ترامپ را به عباس عراقچی، وزیر خارجه حکومت تهران، تحویل داد. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که تنشها میان واشنگتن و تهران در ماههای اخیر افزایش یافته و گمانهزنیهایی درباره احتمال وقوع درگیری نظامی مطرح شده است.
اعلام خبر ارسال نامه از سوی قرقاش، پرسشهای متعددی را درباره نقش امارات در این فرایند ایجاد کرده است. طی سالهای اخیر، کشورهایی مانند قطر و عمان نقش واسطهگری در تعاملات بینالمللی حکومت تهران را ایفا کردهاند، اما ورود امارات به این عرصه میتواند نشانهای از تغییر تاکتیکهای منطقهای باشد. امارات در کنار عربستان سعودی، یکی از منتقدان سیاستهای منطقهای حکومت تهران بوده، اما این اقدام میتواند نشاندهنده تلاش ابوظبی برای کاهش تنشها یا حتی ایفای نقش جدیدی در ترتیبات دیپلماتیک باشد.
در حالی که جزئیات نامه ترامپ هنوز منتشر نشده، اما سخنان رئیسجمهور آمریکا در هفته گذشته، گمانهزنیهایی را درباره ماهیت این پیام ایجاد کرده است. ترامپ در اظهارات اخیر خود از ارسال نامهای به رهبر حکومت تهران خبر داده و از تمایلش به مذاکره سخن گفته بود، اما در عین حال، احتمال گزینه نظامی را نیز رد نکرده بود. این ترکیب از پیشنهاد مذاکره و تهدید نظامی، سیاستی است که دولت ترامپ در قبال حکومت تهران دنبال کرده و تاکنون نتیجهای قطعی در پی نداشته است.
پیش از دیدار قرقاش و عراقچی، عباس عراقچی اعلام کرده بود که هنوز نامه ترامپ را دریافت نکرده است و تنها به ورود نمایندهای از یک کشور عربی برای تحویل آن اشاره کرده بود. اما پس از تأیید رسمی این دیدار توسط اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، این پرسش مطرح شد که حکومت تهران چه واکنشی به این پیام نشان خواهد داد؟ آیا این نامه پیشزمینهای برای مذاکرات پشت پرده خواهد بود یا تنها تاکتیکی دیپلماتیک از سوی واشنگتن برای افزایش فشار بر حکومت تهران محسوب میشود؟
ارسال نامه از طریق امارات نشاندهنده تغییراتی در مناسبات دیپلماتیک منطقهای است. اگرچه این اقدام میتواند تلاشی برای تنشزدایی تلقی شود، اما تجربه نشان داده که حکومت تهران نسبت به پیشنهادهای مذاکره همراه با تهدید، واکنش محتاطانهای دارد. در روزهای آینده، نحوه برخورد مقامات حکومت تهران با این نامه میتواند نشانهای از جهتگیری آینده سیاست خارجی این کشور در برابر آمریکا و متحدان منطقهایاش باشد.