
در شرایطی که تنشها در خاورمیانه با بحران غزه، حملات به کشتیها در دریای سرخ و بنبست مذاکرات هستهای افزایش یافته، مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی در واشینگتن نسبت به افزایش چشمگیر تهدید هستهای حکومت تهران هشدار داده است. این موسسه که یکی از نهادهای معتبر نظارتی در حوزه فعالیتهای هستهای بهشمار میرود، در تازهترین گزارش خود اعلام کرده که از فوریه ۲۰۲۴ تاکنون، سطح تهدید ناشی از برنامه هستهای تهران بهطور قابل توجهی افزایش یافته و به مرحله «خطر فوقالعاده» رسیده است.
این هشدار در حالی منتشر شده که آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در گزارشهای اخیر خود از کاهش همکاری تهران، نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، و افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده در سطح بالا ابراز نگرانی کرده بود. تحلیلگران امنیتی معتقدند این روند میتواند فاصله زمانی ایران تا رسیدن به ظرفیت ساخت سلاح هستهای را به «چند هفته» کاهش دهد؛ تحولی که به شدت معادلات ژئوپلیتیکی منطقه را تغییر خواهد داد.
گزارش موسسه مذکور در فضای سیاست های آمریکا و رقابتهای ژئوپلیتیک با چین و روسیه، میتواند مبنای تصمیمگیریهای جدید کاخ سفید قرار گیرد. از یک سو، جمهوریخواهان با استناد به این گزارش، فشارها برای بازگشت به سیاست «فشار حداکثری» را افزایش خواهند داد و از سوی دیگر، متحدان منطقهای آمریکا، بهویژه اسرائیل و عربستان، ممکن است از این وضعیت برای توجیه اقدامات پیشگیرانه بهره ببرند.
در سوی دیگر، حکومت تهران نیز تلاش میکند از تهدید ضمنی «قابلیت اتمی» بهعنوان اهرم فشار در مذاکرات احتمالی استفاده کند. این در حالی است که افکار عمومی در داخل ایران تحت فشارهای شدید اقتصادی، در برابر ماجراجوییهای هستهای دولت چندان بیتفاوت نیستند و خطر تشدید انزوای بینالمللی را جدی میدانند.
هشدار موسسه علوم و امنیت بینالمللی نشانهای از ورود پرونده هستهای حکومت تهران به مرحلهای بحرانی است که در آن هرگونه تأخیر در دیپلماسی، میتواند به فروپاشی کامل پنجره توافق منجر شود. اگر راهحل سیاسی پیدا نشود، مسیر بهسمت تشدید تنش، تقابل نظامی و حتی تغییر نظم امنیتی منطقه خواهد رفت.