معبد هندوهای بندرعباس

معبد هندوهای بندر عباس یادگاری است از هندوهایی که بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ خورشیدی ساکن این شهر بودند. بنای منحصر‌به‌فرد معبد جذاب‌ترین بخش آن محسوب می‌شود.

این معبد که با نام پرستشگاه بت‌گوران نیز شهرت دارد، به‌عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است و امروزه یکی از مشهورترین جاهای دیدنی بندر عباس محسوب می‌شود.

در کرانه شمالی قدیمی‌ترین و مهم‌ترین خیابان و منطقه اداری و تجاری بندر عباس، معبد هندوها چشم هر تازه‌واردی را به خود جلب می‌کند.

شیوه و سبک معماری این بنا، نمادی از معماری در هندوستان است.

این معبد، معبد هندوها است نه گبرها؛ اما از آنجا که مردم قدیم بندر عباس، هندوهای مقیم این شهر را به نام گور یا گبر می‌شناختند، معبد نیز در زبان مردم بومی به پرستشگاه بت‌گوران شهرت یافته است و همچنان مردم محلی کم‌و‌بیش آن را به همان نام می‌شناسند.

این اثر ارزشمند در تاریخ ۱ اردیبهشت ۱۳۷۷ با شماره ثبتی ۱۹۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

این معبد یکی از آثار منحصربه‌فردی است که از سوی تجار شهری به نام شیکار پور از غرب هند ساخته شد. زمانی که آن‌ها بندر عباس را ترک کردند، بت‌های معبد و طاقچه محراب را با خود بردند.

پرستشگاه بت‌گوران نشانه‌ای زنده از روابط تجاری باشکوه میان هندی‌ها و ایرانی‌ها است؛ نشانی که امروز آن‌چنان مورد کم‌توجهی قرار گرفته است که کمتر کسی به آن با دیده دقت می‌نگرد. مردم بومی بندر عباس هم با ویژگی‌های تاریخی این بنا بیگانه‌اند؛ زیرا اطلاعات زیادی از این بنا و معماری معبد هندوها ندارند.

در ساخت معبد هندوهای بندر عباس از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده است. نمای ظاهری معبد مخروطی شکل با رنگ سفید و شیارها و کنگرهای طولی است.

اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است. در اتاق آن طاقچه و قاب‌های کور به چشم می‌خورد و دورتادور اتاق نیز چهار راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند.

داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده است و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها خدای فلوت زن به نام کریشنا است.

از داخل راهرو غربی راه‌پله‌های مارپیچی وجود دارد که به بام معبد منتهی می‌شود.

این راهرو ساق معبد است و از جرزهای پس رونده‌ای تشکیل می‌شود که الهامی از معماری ایرانی هستند. چهار نورگیر در چهار طرف این فضای چند ضلعی روی جرزها وجود دارد و گنبد عظیمی با لایه‌های ذوزنقه‌ای و تزیینات آیین هندویی دیده می‌شود.

در قسمت ضلع شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد که تالار اجتماعات بوده است و در آن نقاشی‌های مختلفی به چشم می‌خورد که هرکدام از آن‌ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است.