مارک روبیو، نامزد پیشنهادی وزارت امور خارجه ایالات متحده، در جلسه استماع کنگره، با انتقاد شدید از حکومت تهران، تأکید کرد که روحانیونی که این کشور را اداره میکنند، دیگر نماینده مردم ایران نیستند. او همچنین با اشاره به عمق اختلاف میان مردم ایران و حاکمانشان، وضعیت ایران را منحصربهفرد دانست و گفت: «هیچ کشوری در جهان را نمیشناسم که چنین شکافی میان مردم و حکومت وجود داشته باشد.»
سه محور اصلی در مقابله با حکومت تهران
روبیو در این جلسه به سه محور اصلی اشاره کرد که به گفته او باید در سیاست خارجی آمریکا برای مقابله با حکومت تهران در اولویت قرار گیرد:
- جلوگیری از دستیابی حکومت تهران به سلاح هستهای.
- کاهش منابع و تواناییهای این حکومت برای حمایت از گروههای تروریستی.
- مهار توان نظامی حکومت تهران که از طریق اقدام مستقیم یا نیروهای نیابتی میتواند همسایگان خود را تهدید و بیثبات کند.
این اظهارات نشاندهنده نگاه سختگیرانهای است که در سیاستگذاریهای آینده آمریکا در قبال حکومت تهران قابل پیشبینی است. روبیو با ترسیم سه هدف مشخص، بر ماهیت دوگانه تهدیدهای هستهای و منطقهای حکومت تهران تأکید کرد. این اهداف بازتابدهنده نگرانیهای دیرینه غرب از نقش بیثباتکننده حکومت تهران در خاورمیانه و تلاشهای این حکومت برای توسعه نفوذ منطقهای از طریق گروههای نیابتی است.
موضع روبیو، در صورت اجرایی شدن، میتواند به تشدید فشارهای اقتصادی و سیاسی بر حکومت تهران منجر شود. جلوگیری از دسترسی به منابع مالی و تجهیزات نظامی، حکومت تهران را با چالشهای بیشتری در تامین هزینههای داخلی و حمایت از گروههای نیابتی روبهرو خواهد کرد. علاوه بر این، تلاش برای ایجاد اجماع بینالمللی علیه حکومت تهران، احتمالاً نقش این کشور را در مناسبات منطقهای و جهانی محدودتر خواهد کرد.
با این حال، این رویکرد میتواند پیامدهایی برای مردم ایران نیز به همراه داشته باشد. افزایش فشارها بر حکومت تهران ممکن است به شکلگیری واکنشهای اقتصادی و اجتماعی منجر شود که زندگی روزمره مردم را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوع نیازمند طراحی دقیق سیاستهایی است که حکومت تهران را هدف قرار داده و در عین حال فشار کمتری بر مردم ایران وارد کند.
اظهارات مارک روبیو تصویری از تغییرات احتمالی در سیاست خارجی آمریکا ارائه میدهد که میتواند معادلات قدرت در منطقه را بازتعریف کند و حکومت تهران را در یکی از دشوارترین دورههای خود قرار دهد.