تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده علیه حکومت تهران، بار دیگر یک پروژه استراتژیک را در آستانه توقف کامل قرار داده است. این بار، بندر چابهار که قرار بود به‌عنوان دروازه تجاری مهم هند برای اتصال به آسیای مرکزی عمل کند، تحت فشارهای تحریمی دولت ترامپ با خطر خروج سرمایه‌گذاری‌های هند روبه‌رو شده است.
تحریم‌های ترامپ و تغییر معادلات تجاری هند
ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، تحریم‌های شدیدی علیه حکومت تهران و شرکای اقتصادی آن اعمال کرد. این سیاست باعث شد که هند، یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری تهران، از بسیاری از تعهدات اقتصادی خود عقب‌نشینی کند. پیش از این، دهلی‌نو در دولت اول ترامپ، واردات نفت از ایران را به صفر رسانده بود. اکنون، پروژه توسعه بندر چابهار نیز با خطر متوقف شدن مواجه است.
هند، میان منافع اقتصادی و فشارهای آمریکا
هند که از طریق سرمایه‌گذاری ۳۷۰ میلیون دلاری در بندر چابهار، قصد داشت مسیر جدیدی برای تجارت با افغانستان، ازبکستان، قزاقستان و روسیه ایجاد کند، اکنون در موقعیت دشواری قرار گرفته است. چابهار برای هند یک گزینه استراتژیک برای کاهش وابستگی به مسیرهای تجاری تحت نفوذ پاکستان بود، اما تحریم‌های واشنگتن باعث شده که دهلی‌نو نتواند به تعهدات خود در این پروژه عمل کند.
ریسک اقتصادی ۶۰۰ میلیارد دلاری
بر اساس تحلیل‌های رسانه‌های بین‌المللی، اگر هند به سرمایه‌گذاری در چابهار ادامه دهد، ممکن است با مجازات‌های اقتصادی دولت ترامپ مواجه شود. این تهدید، می‌تواند برای اقتصاد ۶۰۰ میلیارد دلاری هند، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. به همین دلیل، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، پس از اعلام تحریم‌های جدید، در یک سفر فوری به واشنگتن رفت تا درباره این موضوع با مقامات آمریکایی مذاکره کند.
چابهار؛ ضربه دیگری به اقتصاد حکومت تهران
برای حکومت تهران، چابهار یک پروژه کلیدی برای توسعه اقتصادی و دور زدن تحریم‌ها محسوب می‌شد، اما با عقب‌نشینی هند، این طرح نیز به سرنوشت سایر پروژه‌های اقتصادی تهران که تحت فشار تحریم‌ها متوقف شدند، دچار خواهد شد. این اتفاق نشان‌دهنده آن است که تحریم‌های آمریکا همچنان مهم‌ترین عامل محدودکننده در مسیر همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی تهران باقی مانده‌اند.
اکنون، پرسش اصلی این است که حکومت تهران چگونه می‌تواند چابهار را از این بحران خارج کند؟ آیا امکان یافتن جایگزینی برای سرمایه‌گذاری هند وجود دارد، یا اینکه این بندر استراتژیک نیز به پروژه‌ای نیمه‌کاره تبدیل خواهد شد؟
آنچه مسلم است، دولت ترامپ با فشار حداکثری خود، یک‌بار دیگر تهران را در موقعیتی قرار داده که گزینه‌های محدودی برای ادامه مسیر دارد.
