
شلیک به الاغها در مرز کلهگان؛ تقاطع خشونت نظامی، اقتصاد مرزی و بحران معیشت
اقدام اخیر نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شلیک مستقیم به دهها رأس الاغ حامل سوخت در مرز کلهگان، بار دیگر چهرهای خشن از سیاستهای امنیتی حکومت تهران در مناطق مرزی و محروم به نمایش گذاشت. طبق گزارشهای محلی، این حیوانات باربر که به عنوان تنها ابزار امرار معاش برای سوختبران و کولبران مورد استفاده قرار میگرفتند، با هدف جلوگیری از فعالیتهای غیررسمی سوخترسانی، هدف گلوله قرار گرفتند.
این اتفاق تنها یک رویداد ساده در حاشیه سیاستهای مرزی نیست؛ بلکه در دل خود، داستانی تلخ از ترکیب خشونت عریان، فقر ساختاری، و تلاشی هدفمند برای کنترل منابع درآمدی محلی توسط سپاه پاسداران را روایت میکند.
سپاه و انحصار اقتصاد مرز؛ وقتی الاغ هم تهدید تلقی میشود
منابع محلی گزارش دادهاند که این اقدام در راستای حفظ انحصار درآمدزای طرح “رزاق“ صورت گرفته است؛ طرحی که از طریق آن سپاه پاسداران سوخت را در قالب رسمی و کنترلشده در مرزها توزیع میکند و از آن سود میبرد. در این ساختار شبهمافیایی، هرگونه فعالیت مستقل اقتصادی – حتی حمل سوخت توسط چارپایان – بهمثابه تهدیدی برای منافع سپاه تلقی میشود.
این سیاست سرکوبگرانه نشاندهنده نقش امنیتی و اقتصادی همزمان سپاه در مناطق مرزی است؛ جایی که این نهاد نهتنها امنیت را تعریف میکند، بلکه نقش فعال در مدیریت منابع، مسیرهای معیشت و حتی ترافیک حیوانی دارد.
باربران خاموش؛ جاندادن اسبها و الاغها در سایه سکوت سیاسی
این اولین بار نیست که نیروهای امنیتی حکومت تهران حیوانات باربر را هدف قرار میدهند. در یک ماه گذشته، طبق گزارش فعالان محیط زیست از جمله کریم علیزاده و بیانیه انجمن محیط زیستی ژینکو، دستکم سه موج کشتار گروهی چارپایان باربر در مناطق اشنویه، بانه، مریوان و سردشت رخ داده است.
این روند هولناک، صرفاً مسألهای زیستمحیطی نیست؛ بلکه بازتاب یک بحران انسانی در ساختاری امنیتیشده است که در آن حتی اسب و الاغ به عنوان بخشی از زنجیره زندگی کولبران، دشمن قلمداد میشوند.
بُعد فراموششده فاجعه؛ فقر و محرومیت به مثابه جرم
در مناطقی که توسعهنیافتگی، محرومیت، بیکاری و انسداد مسیرهای قانونی امرار معاش چارهای جز کولبری و سوختبری برای مردم باقی نگذاشته، شلیک به حیوانات، در واقع شلیک به سفرههای خالی هزاران خانواده است. بهویژه در مناطق کوردنشین و بلوچنشین، که همواره هدف نگاه امنیتی و سرکوبگرایانه حکومت بودهاند، حذف ابزار معیشتی، بخشی از سیاست بلندمدت بیثباتسازی اجتماعی و اقتصادی این مناطق است.