سه ستون بقای حکومت تهران؛ برنامه‌هایی که یکی پس از دیگری سقوط می‌کنند
حکومت تهران طی سال‌های اخیر با هدایت علی خامنه‌ای، سه پروژه کلیدی و پرهزینه را برای تقویت موقعیت و تضمین بقای خود دنبال کرده است: برنامه هسته‌ای، برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای. هر یک از این طرح‌ها توسط چهره‌های کلیدی هدایت می‌شد، اما ترور و حذف تدریجی این افراد، ضربات سنگینی به استراتژی بلندمدت حکومت وارد کرده است.
هلال شیعی؛ رویایی که با مرگ قاسم سلیمانی متوقف شد؟
قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس و معمار اصلی نفوذ منطقه‌ای حکومت تهران، رویای تشکیل “هلال شیعی” در خاورمیانه را داشت. او با استفاده از مهره‌های وابسته به تهران، از جمله ابومهدی المهندس در عراق، سیاست گسترش نفوذ را با شدت اجرا می‌کرد. اما حذف ناگهانی او توسط آمریکا در بغداد، نشان داد که واشنگتن در صورت مشاهده تهدیدات مستقیم، آماده مداخله سخت خواهد بود. از آن زمان، سیاست منطقه‌ای تهران تحت فشار قرار گرفته و مدل نفوذی که سلیمانی طراحی کرده بود، دچار چالش‌های جدی شده است.
برنامه موشکی؛ از “پدر موشکی ایران” تا خلأ استراتژیک
در حوزه برنامه موشکی، حسن تهرانی مقدم به عنوان مغز متفکر ساخت موشک‌های دوربرد، از جمله موشک‌هایی با هدف قرار دادن اسرائیل شناخته می‌شد. او تا مرز تحقق رؤیای تهران برای توسعه تسلیحات پیشرفته پیش رفت، اما در یک انفجار مشکوک در سال ۲۰۱۱ کشته شد. با مرگ او، پیشرفت برنامه موشکی تهران دچار وقفه و تأخیرهای متعدد شد و چالش‌های فنی بیشتری برای توسعه سامانه‌های دوربرد و نقطه‌زن به وجود آمد.
برنامه هسته‌ای؛ ترور فخری‌زاده و بحران امنیتی حکومت تهران
محسن فخری‌زاده، چهره کلیدی برنامه هسته‌ای نظامی حکومت تهران، شخصی بود که مستقیماً در توسعه توانایی‌های تسلیحاتی هسته‌ای نقش داشت. اما او نیز در عملیاتی پیچیده که به اسرائیل نسبت داده شد، ترور شد. حذف فخری‌زاده، نه تنها یک شکست اطلاعاتی برای حکومت تهران بود، بلکه ضربه‌ای مستقیم به مسیر توسعه برنامه هسته‌ای نظامی‌اش وارد کرد. اکنون، با افزایش نظارت‌های بین‌المللی و فشارهای غرب، حرکت تهران به سمت ساخت سلاح هسته‌ای بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید قرار گرفته است.
حکومت تهران در مسیر بی‌ثباتی بیشتر؟
سیاست‌های سه‌گانه‌ای که خامنه‌ای برای بقای حکومت تدوین کرده بود، با حذف چهره‌های کلیدی یکی پس از دیگری دچار اختلال شده است. امروز، نفوذ منطقه‌ای تهران در حال تضعیف است، برنامه موشکی با چالش‌های فنی مواجه شده، و برنامه هسته‌ای با تهدیدات امنیتی روبه‌رو است. با این روند، آیا حکومت تهران خواهد توانست این بحران‌های امنیتی و استراتژیک را مدیریت کند؟ یا اینکه سقوط تدریجی معماران بقای این حکومت، آغازگر زوال تدریجی‌اش خواهد بود؟
سعیده بندر
