
در حالی که دور جدیدی از گفتوگوهای هستهای میان واشنگتن و تهران در آستانه برگزاری است، سفر ژنرال مایکل اریک کوریلا، فرمانده سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده)، به اسرائیل، بهروشنی نشاندهنده همافزایی تهدیدات نظامی و رایزنیهای منطقهای آمریکا برای مهار تهران است.
بر اساس گزارش رسانهها، کوریلا قرار است با ایال زامیر، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، و ییسرائیل کاتس، وزیر دفاع این کشور، درباره تحولات مرتبط با برنامه هستهای حکومت تهران حکومت تهران گفتوگو کند. این سفر تنها چند روز پیش از برگزاری سومین دور مذاکرات غیررسمی حکومت تهران و آمریکا درباره پرونده هستهای انجام میشود؛ امری که بهوضوح بیانگر تلاش واشنگتن برای پشتیبانی راهبردی از گفتوگوهای دیپلماتیک از طریق ابزارهای بازدارنده نظامی است.
همزمانی این سفر با تهدید اخیر دونالد ترامپ مبنی بر اینکه «در صورت عدم توافق، گزینه نظامی علیه حکومت تهران روی میز است»، لحن هشدارآمیز تعاملات غرب با حکومت تهران را تشدید کرده است. حتی اگر این تهدیدات بیشتر جنبه انتخاباتی و نمادین داشته باشند، سفر کوریلا به اسرائیل یک پیام سیاسی و عملی مهم به تهران ارسال میکند: ائتلاف امنیتی واشنگتن ـ تلآویو برای مواجهه با حکومت تهران آماده است.
از زمان انتقال اسرائیل به حوزه مسئولیت سنتکام در سال ۲۰۲۱، همکاریهای اطلاعاتی، تمرینات مشترک و هماهنگی عملیاتی میان آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای عربی منطقه بهطور چشمگیری افزایش یافته است. بهویژه در ماههای اخیر، تمرکز اصلی این همکاریها روی مقابله با برنامه هستهای حکومت تهران و کنترل تحرکات نیابتی آن در منطقه بوده است.
حضور فرمانده سنتکام در منطقه، در شرایطی که مذاکرات هستهای همچنان در فضای بیاعتمادی و تردید پیش میرود، حاکی از آن است که ایالات متحده بهطور همزمان در حال پیشبرد دو مسیر موازی دیپلماسی و تهدید نظامی است. در واقع، آمریکا با چنین سفرهایی، بازدارندگی نظامی خود را بهعنوان اهرم فشاری بر میز مذاکره حفظ میکند تا حکومت تهران را به پذیرش امتیازاتی بیشتر سوق دهد.
در عین حال، چنین تحرکاتی میتواند از سوی تهران بهعنوان نقض ضمنی فضای مذاکره تلقی شود؛ بهویژه اگر تهران احساس کند که آمریکا در پی استفاده ابزاری از مذاکرات برای وقتکشی و آمادهسازی گزینههای جایگزین است.
در شرایطی که منطقه خاورمیانه با ائتلافهای متغیر، افزایش رقابتهای نظامی، و بحرانهای مزمن مواجه است، سفر کوریلا به اسرائیل تنها یک رویداد نظامی نیست؛ بلکه بخشی از یک راهبرد بزرگتر واشنگتن برای بازتعریف توازن قوا در برابر تهران است.
اگر مذاکرات پیشرو نیز به نتیجهای ملموس نرسد، چنین دیدارهایی ممکن است پیشدرآمدی برای اقدامات شدیدتر و احتمالی نظامی علیه زیرساختهای هستهای حکومت تهران باشند؛ سناریویی که از هماکنون در محاسبات بازیگران منطقهای و جهانی در حال بررسی است.