دکتر اسفندیار خدایی: به احترام ملت عرب کلاه برمیداریم
کشورهای عربی همسایه ما در خلیج توانستهاند از فقر و عقبماندگی فاصله بگیرند و در بسیاری از شاخصهای توسعه از کشورهای پیشرفته دنیا پیشی بگیرند. آنها در تجارت، گردشگری، محیط زیست، ورزش، آموزش و پرورش، کشاورزی، بانکداری، حمل و نقل و… موفقیتهای درخشانی کسب کردهاند و مدیریتی تحسینبرانگیز به نمایش گذاشتهاند.
اما موفقیت ملت عرب در سیاست خارجی از همه مواردی که ذکر شد، جالبتر است؛ چون آنها توانستهاند در منطقهای به رشد و ثبات و توسعه برسند که مهد خشونت، تروریسم، جنگ و افراطگرایی است. امروز این کشورها روابط متوازنی با شرق، غرب، شمال و جنوب برقرار کردهاند.
روزیکه ترامپ سعودی را گاو شیرده آمریکا خواند، آقایان از خوشحالی ذوق کردند که گویی سخن ترامپ وحی منزل است! همان روزها در مقالهای نوشتم، برخلاف سخن ترامپ، این آمریکاست که مزدور و گاو شیرده سعودی است. چرا که سعودی با هر کشوری مشکل دارد، آمریکا را اجیر کرده و به جانش انداخته. سعودی با صدام مشکل داشت، آمریکا را روانه بغداد کرد هزاران میلیارد دلار و هزاران سرباز آمریکایی تلف شد و در نهایت چیزی جز نفرت و بدنامی نصیب آمریکا نشد اما صدام سقوط کرد تا ملت عرب در امان باشند. سعودی با حکومت تهران مشکل داشت، پس آمریکا را به جانش انداخت تا با تحریمها و تهدیدها هزاران میلیارد دلار به اقتصاد تهران خسارت وارد کند و جلوی صدور انقلاب را بگیرد و امنیت ملت عرب تامین شود. سعودی با بشار اسد سوریه مشکل داشت، آمریکا را روانه سوریه کرد و خود عاقلانه به کناری ایستاد و تماشا کرد.
اما پس از حمله روسیه به اوکراین، وقتی که جو بایدن رئیسجمهور آمریکا برای جلب همکاری سعودی و افزایش تولید نفت جهت جبران تحریم نفتی روسیه به ریاض سفر کرد، بنسلمان به بهانه کرونا حتی با او دست نداد و با خواسته آمریکا در افزایش تولید نفت موافقت نکرد تا بایدن دست از پا درازتر برگردد. لکن ماه بعد بنسلمان، پوتین رئیسجمهور روسیه را در آغوش گرفت و سپس رئیسجمهور چین را با استقبالی باشکوه پذیرا شد و دستانش را به گرمی فشرد و استقلال سعودی را به نمایش گذارد. از قضای روزگاز، هر دو ابرقدرت روسیه و چین در قضیه جزایر سهگانه ایران ورود کردند و به نفع ملت عرب موضع گرفتند.
چند ماه بعد با میانجیگری چین، وزیر خارجه سعودی با وزیر خارجه تهران دیدار کرد. سعودی قول داد چندین میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کند و تحریمهای آمریکا را نادیده بگیرد. سپس در اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی، ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران با بنسلمان دیدار کرد. شاید برقراری ارتباط با سعودی، مهمترین موفقیت دولت رئیسی در سیاست خارجی باشد. اما این سعودی است که در عرصه بینالملل میدرخشد و با سیاست خارجی حکیمانه با تمام کشورهای ارتباط دوستانه برقرار می کند. هم از آمریکا باج میگیرد و با دلارهای آمریکایی و خون سربازان آمریکایی امنیت خود را تامین می کند و هم با ایران دست دوستی میدهد و هم با چین و روسیه روابط متوازنی برقرار میکند و هم با ترکیه، عراق و سوریه از در دوستی میآید.
ملت عرب گرچه شعار مرگ بر هیچ کشوری را سر نمیدهند اما توانستهاند دشمنان خود را تبدیل به دوستان وابسته به خود کنند و برای منافع مشترک با آنها همکاری و تعامل کنند. سعودی با ۴۶ میلیارد دلار بیشترین بودجه نظامی منطقه را دارد (بودجه نظامی امارات ۲۵ میلیارد دلار و ایران ۵/۵ میلیارد دلار است منبع) اما سعودی به قدرت تخریب موشکهایش نمینازد بلکه به پروژههای بلندپروازانه نئوم و طرحهای گردشگری و فوتبال و احیای محیط زیست خود مینازد. ملت عرب آموختهاند که خراب کردن و کشتن آسان است اما افتخار نیست. هنر در ساختن و آبادانی و تبدیل دشمنان به دوستان است.
آمریکا برای مهار ایران و گروههای مورد حمایتش نیازمند همکاری ملت عرب است. منافع روسیه و چین هم در همراهی و مشارکت در اقتصاد پر رونق کشورهای عربی حوزه خلیج است. حکومت تهران که زمانی برای نابودی آل سعود خط و نشان میکشید و شعار مرگش در خلیج طنینانداز بود، امروز متواضعانه و صادقانه به دنبال جلب همکاری و سرمایههای هنگفت ملت عرب است. حکومت تهران در جنگ ایدئولوژیک دائمی با آمریکا و اسرائیل، نیازمند دوستی و همیاری متقابل با ملت عرب است.
بپذیریم که کشورهای عربی راه درستی در پیش گرفتهاند، راهی که آینده بهتری برای خاورمیانه و خلیج رقم میزند. به احترام آنها کلاه بر میداریم. منافع ما هم در همگامی با آنها در این راه برای مقابله با تروریسم، افراطگرایی و فقر است نه در جنگهای ایدئولوژیک دائمی.
نویسنده: دکتر اسفندیار خدایی