گزارش‌ها حاکی از آن است که آمریکا و ایران بیش از هر زمان دیگری به دستیابی به توافق نزدیک شده‌اند. با این وجود اگر آمریکا برای انهدام نیروگاه‌های غنی‌سازی اورانیوم این کشور، اقدامی نظامی انجام می‌داد، تهران چیزی برای مذاکره نداشت. مذاکرات فعلی بین تهران و واشینگتن هم‌اکنون محدود به چگونگی بازرسی آمریکا از چند نیروگاه غنی‌سازی اورانیوم در ایران است.
همزمان ایران برای جلوگیری از حمله نظامی آمریکا به مراکز غنی‌سازی خود، چشم امید به روسیه بسته است. پیش از اینکه دولت جو بایدن در اوایل سال 2021، کمپین «فشار حداکثری» دونالد ترامپ را لغو کند، اقتصاد ایران دچار وضعیتی بسیار بحرانی بود.اگر توافق مدنظر در وین مشابه «برجام» در سال 2015 باشد، این توافق پایدار نخواهد بود. دولت بایدن می‌باید مشخص کند که چه هدفی را در پرونده تسلیحات هسته‌ای ایران دنبال می‌کند.
به‌طور عمده می‌توان چهار هدف را برای مذاکرات وین برشمرد:
1. خلع سلاح ایران از تسلیحات هسته‌ای
در این هدف آمریکا به‌دنبال این است که تأسیسات مربوط به تسلیحات هسته‌ای ایران را از دسترس این کشور خارج کند.
2. غیرنظامی کردن برنامه هسته‌ای ایران
در این هدف آمریکا به‌دنبال این است که کاربرد نظامی انرژی اتمی را از برنامه هسته‌ای ایران حذف کرده و اجازه دهد فعالیت مراکز هسته‌ای و روند غنی‌سازی در این کشور ادامه پیدا کند.
3. توقف برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران
4. کاهش سرعت برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)
اینکه توانایی برجام تنها به کاهش سرعت برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران محدود می‌شد، کاستی این توافق بود. به‌نظر می‌آید هدف دولت بایدن نیز کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران، بدون هیچ‌گونه نقشه بلندمدتی باشد.
رژیم ایدئولوژیک ایران
رژیم ایران، حاکمیتی ایدئولوژیک است که با ذهنیتی تبهکارانه به پرونده هسته‌ای خود می‌نگرد.این رژیم که بر پایه حکومت دینی شیعه ایران استوار است، یک نظام اعتقادی است که نظریه‌ای سیاسی را بنا کرده و نابرابری را توجیه می‌کند. اختلافات ایدئولوژیک بر خلاف اختلافات سرزمینی قابل مهار نیست. این نوع اختلافات برای ملیت و مرزها اهمیتی قائل نمی‌شود.
کشمکش بین آمریکا و ایران نیز، یک مناقشه ایدئولوژیک است که رسیدگی به آن بسیار دشوار است. در عین حال نزاع بین روسیه و آمریکا در پرونده اوکراین، یک اختلاف‌نظر فیزیکی و سرزمینی است.هنگامی که اختلاف بین کشورها، مناقشه‌ای فیزیکی است و رنگ ایدئولوژی به‌خود نمی‌گیرد، رهبران جهان برخورد متفاوتی از خود نشان می‌دهند.
ذهنیت تبهکاران
تبهکاران تفنگ کمری را به چاقو، مسلسل را به تفنگ کمری و در نهایت سلاح هسته‌ای را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهند. مراکز سانتریفیوژ و نیروگاه‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران تسلیحات هسته‌ای محسوب می‌شوند. این مراکز بخش مهمی از مجتمع صنعتی نظامی این کشور هستند.
برخلاف روسیه در پرونده اوکراین، رژیم ایران هیچ جنگ روانی برای سردرگرمی طرف مقابل بازی نمی‌کند. با وجود اینکه دولت بایدن ترجیح می‌دهد این موضوع را نادیده بگیرد اما ایران به دنبال دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است.
نویسنده: بابك اماميان/ منبع: العربیه فارسی
