خاک‌فروشی سازمان‌یافته؛ وقتی “اقازاده‌ها” خاک هرمز را کانتینر کانتینر میفروشند
در روزهای پایانی تعطیلات نوروز، کارزار پر سر و صدایی در فضای رسانه‌ای و مجازی ایران به‌راه افتاد که مردم را بابت برداشتن مشتی خاک از جزیره هرمز به باد انتقاد گرفت. روایت غالب، انتقال چند گرم خاک در بطری‌های پلاستیکی توسط مسافران نوروزی بود؛ اما در پس این جنجال رسانه‌ای، واقعیتی تلخ پنهان مانده است: خاک‌فروشی سازمان‌یافته‌ای که سال‌هاست زیر چتر مصونیت «آقازاده‌ها» و منافع مافیایی در حال رخ دادن است.
انتقادها به گردشگران نوروزی، بیشتر به یک نمایش رسانه‌ای شباهت داشت؛ در حالی‌که طبق گزارش‌های محلی، حجم واقعی خاکی که مردم بردند، «به‌اندازه یک بیل لودر هم نمی‌شد». اما در همان حالی که افکار عمومی سرگرم ملامت مسافران بودند، کامیون‌ها، کانتینرها و تجهیزات سنگین بارها و بارها خاک سرخ ارزشمند هرمز را به مقصد کشورهای عربی ترک می‌کردند؛ معامله‌ای پر سود برای حلقه‌های قدرتمند و غیرپاسخگو.
خاک به‌مثابه ثروت ملی، نه سوغات توریستی
خاک سرخ هرمز نه فقط یک جاذبه گردشگری، بلکه بخشی از ثروت زمین‌شناسی کشور است. این خاک که در صنایع رنگ‌سازی، شیشه، سرامیک و حتی داروسازی کاربرد دارد، اکنون در معرض تهدید صادرات غیرقانونی و غارت سیستماتیک قرار گرفته است. آنچه مردم به‌عنوان یادگاری می‌برند، نماد علاقه به طبیعت است، اما آنچه توسط ماشین‌آلات سنگین صادر می‌شود، نماد سوداگری بی‌مرز با منابع ملی‌ست.
این پرسش اساسی مطرح است: چگونه چنین حجم عظیمی از خاک می‌تواند بدون مجوز یا با سکوت نهادهای مسئول از کشور خارج شود؟ پاسخ را باید در شبکه‌هایی جست که در سایه نام‌هایی پرنفوذ، سودهای کلان را به بهای از بین رفتن منابع طبیعی کشور ترجیح می‌دهند. در این میان، هیچ مقام رسمی حاضر نشده درباره فروش خاک به کشورهای عربی شفاف‌سازی کند.
کارزار بازگرداندن خاک با تیپاکس، شاید بیش از آن‌که دغدغه‌ای محیط‌زیستی باشد، تلاشی برای انحراف افکار عمومی از موضوع اصلی است: تاراج سازمان‌یافته منابع ملی توسط صاحبان قدرت.
خاکی که مردم به نیت یادگاری بردند، برگشت‌پذیر است؛ اما خاکی که با لودر و کانتینر رفته، نه تیپاکس بازمی‌گرداند، نه وجدان عمومی فراموش خواهد کرد.
