بحران در مدیریت پتروشیمی ماهشهر؛ تهدید و تیراندازی یا تسویه‌حساب‌های پشت پرده؟

خبر تیراندازی و تهدید مدیران شرکت‌های پتروشیمی در ماهشهر، بار دیگر بحران‌های عمیق در ساختار مدیریتی و امنیتی این صنعت را نمایان کرد. طبق اعلام دادستان بندر ماهشهر، در این حوادث، مدیر مجتمع پتروشیمی امیرکبیر هدف تیراندازی قرار گرفته و یکی دیگر از مدیران پتروشیمی ماهشهر نیز با سلاح سرد تهدید شده است. در پی این رخدادها، هشت متهم مضنون بازداشت شدند.

مقامات قضایی حکومت تهران اعلام کرده‌اند که علت این حوادث، “اختلافات کاری” بوده است. اما پرسش اساسی این است که چگونه اختلافات در یک شرکت دولتی یا نیمه‌دولتی به سطحی از تنش می‌رسد که منجر به استفاده از سلاح گرم و سرد علیه مدیران می‌شود؟ این موضوع فراتر از یک اختلاف ساده بوده و نشان‌دهنده فضایی پرتنش در ساختار مدیریتی شرکت‌های پتروشیمی ماهشهر است.

ماهشهر؛ قطب صنعتی یا میدان درگیری؟

منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر، یکی از مهم‌ترین قطب‌های پتروشیمی در جغرافیای ایران، همواره محل رقابت‌های شدید در حوزه انتصابات مدیریتی، منافع مالی و فساد سازمان‌یافته بوده است. انتصاب مدیران در این صنعت حساس، اغلب تحت تأثیر فشارهای سیاسی و جناحی صورت می‌گیرد و همین مسئله باعث شکل‌گیری شبکه‌های قدرت و منافع در داخل شرکت‌ها شده است. در چنین فضایی، درگیری‌ها بر سر منافع، نه از طریق فرآیندهای اداری و قانونی، بلکه از طریق خشونت و تهدید حل‌وفصل می‌شود.

بازداشت هشت متهم نشان می‌دهد که حکومت تهران برای کنترل این بحران، مخالفان خود را به عنوان متهم بازداشت کرده است. اما این دستگیری‌ها صرفاً واکنشی به یک حادثه خاص است و بعید است که بتواند ریشه‌های بحران را حل کند. فضای حاکم بر صنایع نفت و پتروشیمی، به‌ویژه در ماهشهر، محصول سال‌ها بی‌تدبیری، فساد گسترده و رانت‌خواری سیستماتیک است که با برخوردهای مقطعی و امنیتی قابل حل نیست.

سؤال اساسی این است که آیا این تهدیدها و حملات واقعاً به دلیل “اختلافات کاری” بوده، یا پشت پرده این درگیری‌ها، رقابت‌های کلان‌تری در حوزه منافع اقتصادی و قدرت وجود دارد؟ بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی تحت نفوذ نهادهای امنیتی و نظامی وابسته به سپاه قرار دارند و درگیری بر سر کنترل این منابع می‌تواند یکی از دلایل اصلی چنین حوادثی باشد.

ماهشهر، نمادی از بحران مدیریت در صنعت پتروشیمی

این اتفاقات نشان می‌دهد که بحران مدیریتی در صنعت پتروشیمی به نقطه خطرناکی رسیده است. ماهشهر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های صنعتی، اکنون نه‌تنها با مشکلات زیست‌محیطی، دستمزدهای ناعادلانه و بحران کارگری روبه‌رو است، بلکه مدیران آن نیز از تهدید و خشونت مصون نیستند.

با توجه به وضعیت فعلی، پرسش مهم این است که آیا این حوادث به‌صورت موردی حل خواهد شد، یا اینکه حکومت تهران ناچار خواهد شد برای مهار این بحران ساختاری، دست به اصلاحات اساسی در مدیریت صنعت پتروشیمی بزند؟