
در حالی که جهان هنوز تبعات خروج پرشتاب نیروهای آمریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱ را هضم نکرده، گزارشها از حضور مجدد نظامیان ایالات متحده در پایگاه استراتژیک بگرام خبر میدهند. بنا بر گزارش «خامه پرس» و منابع خبری افغانستان، چند فروند هواپیمای نظامی سی-۱۷ بههمراه خودروهای زرهی، تجهیزات ویژه و مقامات ارشد اطلاعاتی از جمله معاون مدیر سازمان سیا، مایکل الیس، طی روزهای اخیر وارد این پایگاه شدهاند.
هرچند هیچکدام از طرفین – نه طالبان و نه مقامات آمریکایی – تاکنون بهطور رسمی این تحولات را تأیید نکردهاند، اما دادههای ردیاب پرواز نشان میدهد که بگرام بار دیگر میزبان پروازهای نظامی ایالات متحده شده است؛ پایگاهی که زمانی مقر اصلی فرماندهی جنگ آمریکا در افغانستان بود.
تحلیلگران بر این باورند که این تحرکات میتواند در راستای برنامهریزی واشنگتن برای مهار تهدیدات فزاینده در منطقه باشد؛ بهویژه در برابر دو بازیگر مهم و رقیب جهانی یعنی چین و حکومت تهران ایران. موقعیت جغرافیایی افغانستان، بهویژه بگرام که در نزدیکی مرزهای چین، ایران و آسیای میانه قرار دارد، آن را به سکویی بالقوه برای اجرای عملیات نظامی یا اطلاعاتی بدل کرده است.
نکته قابلتأمل در این میان، همکاری – ولو غیرعلنی – حکومت طالبان با واشنگتن است. اگر گزارشها مبنی بر درخواست طالبان برای بازگشت آمریکاییها به بگرام صحت داشته باشد، میتوان آن را نشانهای از تحول در روابط پنهان دو طرف ارزیابی کرد. تحولی که ممکن است نشانهای از توافقات پشتپردهای در حوزه اطلاعاتی، امنیتی یا حتی سیاسی باشد.
در صورت صحت این اخبار، اعلام رسمی بازگشت آمریکا به بگرام میتواند نقطهعطفی در سیاست خارجی ایالات متحده و نیز نشانهای از بازتعریف نقش افغانستان در نبرد ژئوپلیتیکی بزرگتر میان قدرتهای جهانی باشد. برخی منابع حتی احتمال میدهند این اعلام رسمی تا پایان هفته جاری منتشر شود.