
در تحولی قابل توجه، منابع خبری گزارش دادهاند که ایالات متحده آمریکا به صورت غیررسمی و از طریق کنترل پایگاه استراتژیک بگرام، بار دیگر به افغانستان بازگشته است؛ رویدادی که میتواند معادلات منطقهای را دستخوش تغییرات مهمی کند.
براساس گزارشی که رسانه روسی «آویا پرو» منتشر کرده، روز یکشنبه ۶ آوریل، یک فروند هواپیمای سنگین C-17A گلوبمستر نیروی هوایی آمریکا در پایگاه بگرام فرود آمد. در این هواپیما جان رتکلیف، رئیس سازمان سیا نیز حضور داشت که به دستور رئیس جمهور ایالات متحده، مأمور انجام مذاکرات محرمانه با نمایندگان طالبان شده بود.
این نخستین بار از زمان خروج شتابزده نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ است که نشانههایی جدی از حضور مجدد نظامی آمریکا در افغانستان دیده میشود. به نظر میرسد هدف سفر مقام ارشد اطلاعاتی آمریکا، گفتوگو درباره تضمینهای امنیتی و بررسی راهکارهای تثبیت وضعیت در منطقه باشد؛ موضوعی که میتواند زمینهساز حضور محدود پرسنل فنی و امنیتی آمریکا در افغانستان شود.
انتخاب پایگاه بگرام، بهعنوان مهمترین مرکز عملیاتی پیشین ایالات متحده در افغانستان، خود حامل پیامی آشکار است: آمریکا قصد دارد بار دیگر از این نقطه کلیدی به عنوان سکوی عملیاتهای احتمالی خود بهره ببرد. این در حالی است که پیشتر مذاکراتی محدود میان نمایندگان سازمان سیا و رهبران طالبان در قطر برگزار شده بود.
تحلیلگران معتقدند که واشنگتن به دنبال تضمینهایی از سوی طالبان درباره جلوگیری از حملات علیه تأسیسات و منافع آمریکایی است و در عین حال، در پی بازگشت تدریجی و کنترل شده به جغرافیای استراتژیک افغانستان میباشد.
این تحولات در حالی رخ میدهد که افغانستان همچنان با بحرانهای امنیتی، انسانی و اقتصادی عمیق دست و پنجه نرم میکند و بازگشت احتمالی آمریکا میتواند معادلات قدرت را در داخل این کشور و در سطح منطقهای، بهشدت تحت تأثیر قرار دهد.
بازگشت بیسروصدای آمریکا به بگرام، این سؤال را به میان میکشد که آیا واشنگتن به دنبال احیای نفوذ خود در افغانستان است یا صرفاً در پی ایجاد منطقهای امن برای جلوگیری از تهدیدات تروریستی است؟ پاسخ به این پرسش در هفتهها و ماههای آینده مشخصتر خواهد شد.