افزایش بی‌سابقه شاخص فلاکت در جغرافیای ایران؛ زنگ خطر برای معیشت مردم
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که شاخص فلاکت در جغرافیای ایران به بالاترین سطح خود در یک دهه گذشته رسیده است. این شاخص که از مجموع نرخ تورم و بیکاری محاسبه می‌شود، در پایان سال ۱۴۰۰ به ۴۹.۶ درصد رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده فشار اقتصادی شدید بر شهروندان است.
بر اساس داده‌های موجود، نرخ تورم از ۲۱.۵ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۴۰.۲ درصد در سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. در همین دوره، هرچند نرخ بیکاری از ۱۲.۳ درصد به ۹.۴ درصد کاهش یافته، اما کاهش بیکاری لزوماً به معنای بهبود معیشت مردم نیست، بلکه می‌تواند به دلیل افزایش اشتغال‌های غیررسمی، کاهش مشارکت نیروی کار و ناامیدی بسیاری از افراد از یافتن شغل باشد.
بحران فقر غذایی و کاهش امنیت معیشتی
در کنار افزایش شاخص فلاکت، بحران فقر غذایی نیز به‌طور چشمگیری در حال تشدید است. طبق گزارش‌های منتشر شده، ۵۵ درصد جمعیت شهری کشور در معرض فقر غذایی قرار دارند. متوسط سرانه کالری دریافتی روزانه در کشور به ۲۵۴۰ کیلوکالری رسیده که ۶۰ درصد آن از غلات تأمین می‌شود، مسئله‌ای که نشان‌دهنده تغذیه نامناسب و کاهش کیفیت مواد غذایی مصرفی است.
این بحران در استان‌های مختلف توزیع نابرابری دارد؛ به‌طوری‌که اختلاف کالری دریافتی میان فقیرترین و ثروتمندترین استان‌ها به ۱۲۰۸ کیلوکالری رسیده است. به بیان دیگر، در حالی که برخی مناطق روزانه ۳۱۹۶ کیلوکالری دریافت می‌کنند، برخی دیگر تنها به ۱۹۸۸ کیلوکالری دسترسی دارند، مسئله‌ای که شکاف طبقاتی را در امنیت غذایی نشان می‌دهد.
افزایش سرسام‌آور قیمت مواد غذایی
همزمان با افزایش فقر غذایی، قیمت مواد خوراکی در دی‌ماه امسال نسبت به سال گذشته رشد ۴۰ تا ۱۰۳ درصدی داشته است. بیشترین افزایش قیمت مربوط به حبوبات و میوه‌ها بوده، در حالی که محصولات لبنی نیز بین ۲۷ تا ۴۳ درصد گران‌تر شده‌اند.
این شرایط در حالی ادامه دارد که هیچ برنامه اقتصادی مشخصی از سوی حکومت تهران برای کاهش فشار بر معیشت مردم ارائه نشده است. در چنین شرایطی، افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش قدرت خرید، و شکاف گسترده طبقاتی، چشم‌انداز اقتصادی ایران را بیش از پیش مبهم کرده و نشان‌دهنده بحران اقتصادی عمیقی است که زندگی میلیون‌ها شهروند را تحت تأثیر قرار داده است.
