اعتراف غیرمنتظره در تهران: روسیه، میانجی اصلی میان حکومت تهران و آمریکاست، نه عمان
در حالی که طی سال‌های اخیر، سلطان‌نشین عمان همواره به عنوان بازیگر کلیدی در میانجی‌گری میان تهران و واشینگتن معرفی شده است، اما اظهارات اخیر صالح اسکندری، از کارشناسان سیاسی نزدیک به حکومت تهران، پرده از نقش محوری روسیه در این تعاملات پشت‌پرده برمی‌دارد.
اسکندری در اظهاراتی که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته، تصریح کرده است که پیش از آغاز مذاکرات، رابرت مالی (نماینده ویژه وقت آمریکا در امور ایران) به دیدار ولادیمیر پوتین رفته بود، و همچنین عباس عراقچی نیز برای هماهنگی‌های مشابه به مسکو سفر کرده است. این اظهارات به‌وضوح نقش استراتژیک کرملین در تنظیم روابط تنش‌آلود تهران و واشینگتن را برجسته می‌سازد.
تاکید این کارشناس سیاسی مبنی بر اینکه «روسیه و چین دوستان روزهای سخت ما هستند»، نشانه‌ای روشن از جهت‌گیری استراتژیک حکومت تهران در پسابرجام و در سایه تحریم‌های بین‌المللی است. به‌ویژه در سال‌های اخیر، وابستگی دیپلماتیک و نظامی حکومت تهرانبه بلوک شرقی، خصوصاً مسکو، عمق بیشتری یافته است.
نقش روسیه نه‌تنها در سازوکارهای مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای حکومت تهران ، بلکه در معادلات منطقه‌ای از سوریه تا قفقاز و حتی اوکراین، تأثیرگذار بوده است. تأیید علنی چنین نقشی از سوی چهره‌های نزدیک به نظام، تاییدی است بر محوربندی جدید حکومت تهران، که بیش از هر زمان دیگری امنیت و بقاء خود را به حمایت مسکو و پکن گره زده است.
غیبت عمان و پایان نقش سنتی میانجی‌ها؟
در حالی که عمان سال‌ها به‌عنوان میانجی قابل اعتماد میان حکومت تهرانو کشورهای غربی نقش ایفا کرده، اعتراف به کنار رفتن این کشور از جایگاه میانجی‌گری و واگذاری این نقش به روسیه، نشان‌دهنده تغییر چشم‌گیر در رویکرد تهران نسبت به سازوکارهای دیپلماتیک سنتی است. ایرانِ پس از اعتراضات ۱۴۰۱، در سایه فشارهای غرب و نزدیکی روزافزون با محور چین-روسیه، ترجیح داده است بازی دیپلماتیک خود را از کانال‌های غیررسمی و امنیتی با مسکو هماهنگ کند.
گرچه حکومت تهرانهمواره از «دیپلماسی مستقل» و «نه شرقی، نه غربی» به‌عنوان شعارهای محوری سیاست خارجی خود یاد کرده است، اما واقعیت‌های میدانی و اعترافات رسمی امروز نشان می‌دهند که تهران در مواجهه با بحران‌های فزاینده اقتصادی و سیاسی، اتکای بیشتری به پشتیبانی کرملین یافته است.
در این مسیر، نقش مسکو نه‌تنها به عنوان یک شریک راهبردی، بلکه به‌عنوان ناظر، هماهنگ‌کننده و حتی واسطه‌گر در روابط تهران با واشینگتن نیز تثبیت شده است. این روند، پیامدهایی عمیق برای آینده سیاست خارجی حکومت تهرانخواهد داشت؛ از کاهش ظرفیت مانور دیپلماتیک تا افزایش وابستگی راهبردی به قدرت‌های غیردموکراتیک شرقی.
