آماده‌باش نظامی به دستور خامنه‌ای؛ تهران منطقه را به آتش نزدیک می‌کند
در پی تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، یک مقام بلندپایه جمهوری اسلامی به خبرگزاری رویترز اعلام کرده است که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر حکومت تهران، دستور آماده‌باش کامل به نیروهای مسلح صادر کرده و به کشورهای میزبان پایگاه‌های نظامی آمریکا هشدار داده که در صورت حمایت از هرگونه حمله احتمالی، با «پیامدهای شدید» روبه‌رو خواهند شد.
به گفته این مقام که نخواسته نامش فاش شود، حکومت تهران هرگونه گفت‌وگوی مستقیم با ایالات متحده درباره برنامه هسته‌ای را رد کرده، اما از طریق عمان آماده ادامه مذاکرات غیرمستقیم است. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز ۱۴ فروردین ادعا کرده بود که ایران «احساس آسیب‌پذیری» می‌کند و آماده گفت‌وگوی مستقیم است.
این هشدارهای تند نظامی در شرایطی بیان می‌شود که جنگ در غزه، درگیری‌ها در لبنان، حملات به یمن و تردید در ثبات سوریه، منطقه را در آستانه یک بحران گسترده قرار داده است. منابع اسرائیلی نیز اعلام کرده‌اند که نتانیاهو با ترامپ برای بررسی احتمال حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران دیدار خواهد کرد.
در همین حال، حکومت تهران تأکید کرده است که برنامه موشکی‌اش خارج از چارچوب مذاکرات باقی می‌ماند و هشدار داده که هرگونه همکاری کشورهای منطقه با حمله احتمالی به ایران، به‌منزله دشمنی مستقیم تلقی خواهد شد. به گفته این مقام، کشورهای عراق، کویت، قطر، بحرین، ترکیه و امارات هدف هشدار قرار گرفته‌اند. این در حالی است که ترکیه رسماً دریافت چنین هشدارهایی را رد کرده، اما امکان انتقال پیام از کانال‌های غیررسمی را رد نکرده است.
نقش عمان و ابهام در تعهد روسیه
مقام ایرانی یادشده، گفت‌وگوهای غیرمستقیم از طریق عمان را «فرصتی برای سنجش جدیت آمریکا» دانسته و مدعی شده خامنه‌ای به دیپلمات‌هایی چون عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی اختیار حضور در این مذاکرات داده است.
با این حال، یک مقام دوم ایرانی به رویترز گفته است که تهران تلاش دارد حمایت جدی‌تری از روسیه جلب کند، اما نسبت به تعهد کرملین تردیدهایی وجود دارد؛ به‌ویژه در شرایطی که نوع رابطه میان ترامپ و پوتین نامشخص است.
زمان در حال پایان است
طبق تحلیل رویترز، تهران تنها دو ماه فرصت برای دستیابی به توافق را ممکن می‌داند. چرا که بیم آن می‌رود اسرائیل در صورت طولانی شدن مذاکرات، اقدام نظامی پیش‌دستانه انجام دهد. چنین حمله‌ای می‌تواند منجر به بازگشت کامل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شود.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در این میان بر نگرانی‌ها افزوده است. طبق اعلام این نهاد، ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم را به ۶۰ درصد رسانده که فاصله‌ای اندک با آستانه تولید سلاح هسته‌ای (۹۰ درصد) دارد. کشورهای غربی این سطح از غنی‌سازی را در برنامه‌های صلح‌آمیز غیرموجه می‌دانند.
در حالی‌که تهران در ظاهر بر مذاکره غیرمستقیم پافشاری می‌کند، همزمان با صدور دستورات نظامی، بازی دوگانه‌ای را پیش می‌برد: نشان‌دادن انعطاف دیپلماتیک در ظاهر، و تقویت مواضع تهاجمی در پشت‌صحنه. این رفتار نشان می‌دهد که حکومت تهران تلاش دارد نه تنها در مقابل فشارهای بین‌المللی بایستد، بلکه هزینه هرگونه اقدام نظامی علیه خود را برای منطقه افزایش دهد.
در چنین شرایطی، خلیج و منطقه خاورمیانه بار دیگر در آستانه یک بحران تمام‌عیار قرار گرفته‌اند؛ بحرانی که با یک جرقه کوچک ممکن است به آتش بزرگی بدل شود.
