لباس زنان اهوازی نمادی از لباس زنان عرب خلیجی است
لباس محلی مردم عرب و خلیجی یکی دیگر از لباسهای فاخر و زیبای اهوازی است، اهواز یکی از معدود استانهایی است که مردمانش هنوز از از لباسهای محلی استفاده میکنند بهطوریکه اگر شما گشتی در کوچه و خیابانهای اهواز، هرمز و بوشهر بزنید مردان و زنانی را میبینید که با لباسهای سنتی خود شهر را زیباتر کردهاند. زنان اهواز لباس های سنتی عربی و خلیجی دارند که در تاریخ این سرزمین همواره به اشکال مختلف دیده شده است.
لباس سنتی زنان عرب اهواز ازموارد زیر تشکیل شده است:
عبایه یا عبا (چادر عربی)
چادرسیاهی است که در قسمت میانی طرفین برش دارد و دستها تا مچ از آن قسمت بیرون میآید.عبا به دلیل نوع دوخت متفاوتی که دارد به راحتی روی سر قرار میگیرد و نیاز به نگهداری ندارد تمام حاشیه و لبهان حاشیه دوزی شده است .
شیلّه
به روسری بلندی که به رنگ سیاه است شیله میگویند. مرغوب ترین نوع شیله “فوطه” و “جز” نام دارد، به جنس کتان آن نیز “بلبول” میگویند.از جنس های دیگری مانند نخ و ابریشم نیز استفاده میکنند.
چِلّاب
گیره ای از جنس طلا یا نقره که معمولا یک نگین فیروزه ای دارد و برای محکم نگه داشتن شیله روی سر از آن استفاده میکنند.
عُصّابه یا چرغدیه
پارچه سیاه رنگی است از جنس ابریشم یا کتان که زنان میانسال و مسن عرب دور سر خود میپیچند. در این حالت شیلّه در بالای سر و زیر عصابه قرار میگیرد. در مراسم عزاداری نیز اغلب زنان از آن استفاده میکنند و برای نشان دادن تألم روحی خود روی عصابه مقداری گِل میمالند.
بزرگی یا کوچکی عصابه به چند عامل بستگی دارد. این عوامل عبارتند از سن، طبقه اجتماعی و علویه (سیده) بودن زن. بدین معنا که هر چه سن زن بیشتر باشد یا متعلق به طبقه اجتماعی بالاتری (شیوخ یا سادات) باشد به دورهای عصابه افزوده میشود و در حقیقت بزرگی عصابه نمایانگر منزلت اجتماعی صاحب آن است. از این رو زنان شیوخ به ویژه زنان طایفه بنیطرف از عصابههای بزرگی که از جنس ابریشم است استفاده میکنند.
این پوشش در عراق، کویت، اردن، سوریه، جنوب فلسطین در نوار غزه و عربهای شهر و روستاهای اهواز متداول و مرسوم است. در فرهنگ عامه عرب اهواز اقوال مختلفی درباره بستن عُصّابه وجود دارد.
داستانی در خصوص این پوشش به این شرح وجود دارد که در زمانهای گذشته یکی از ملوک عرب زنی خوش سیما داشت که روی پیشانی او خال داشته که دوست نداشت دیده شود. زن ملک با بستن پارچهای به دور پیشانی مانع از دیده شدن این خال میشد که اتفاقاً این سبک بستن پارچه نیز به چهره این بانو میآمد. از آن زمان به بعد زنان عرب با دیدن این نوع بستن پارچه آن را مرسوم کردند. چه بسا منشأ بستن عُصّابه همان داستان باشد.
نِفنوف
لباس بلندی که زنان اهوازی میپوشند و رنگ آن برای جوانان از رنگهای تند مثل قرمز و نارنجی و مسنتر ها از رنگ های تیره مانند مشکی و سورمهای و قهوهای استفاده میکنند.
الباس
شلوار زنان خوزستانی که در برخی مناطق خوزستان پاچه آن تنگ و در برخی دیگر از مناطق پاچۀ آن گشاد دوخته میشود.
ثوب
لباس بلند و توری مانندی است که روی نفوف میپوشند. بلندی آن تا ساق پا و آستین آن تا روی مچ دستهای میآید و از پشت گردن گره میخورد.
بوشیه
روگیر یا بوشیه پارچه ای از جنس حریر که به صورت توری بافته میشود. زنانی که از باورهای مذهبی محکمتری دارند، بوشیه به صورت میزنند تا چهرۀ خود را از نامحرم بپوشانند.
با بررسی لباس زنان اهواز از هرمز تا محمره و اهواز مشاهده می شود که لباس محلی و بومی زنان اهوازی قدمت بسیاری داشته و از زمان عیلامی ها شواهد بسیاری هست که بیانگر شباهت لباس زنان اهوازی با زنان عیلامی است و نشاندهنده این واقعیت است که مردم بومی عرب عیلامی از اهواز کوچ کرده اند به سمت ایلام.