سازمان ملل متحد نسبت به «عادی سازی» اخراج غیرقانونی پناهجویان به بیرون از مرزهای اروپا هشدار داد و خشونت و نقض حقوق افراد را که در مواردی منجر به مرگ آنان شده است، محکوم کرد.
فیلیپو گراندی، کمیسر عالی آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، در بیانیهای خطاب به مقامات قاره اروپا نوشت: «آنچه در مرزهای اروپا اتفاق میافتد از نظر قانونی و اخلاقی غیرقابل قبول است. این رفتارها باید متوقف شده و نباید تبدیل به رویه شوند.»
وی اضافه کرد: «خشونت، بدرفتاری و اخراج از خاک به طور منظم در چندین نقطه ورودی در مرزهای زمینی و دریایی، داخل و خارج از اتحادیه اروپا گزارش میشود؛ علیرغم اینکه به طور مکرر خواستهایم به این اقدامات پایان داده شود.»
این مقام بلندپایه سازمان ملل با اشاره به اطلاعات مربوط به مرزهای زمینی و دریایی یونان با ترکیه گفت: «کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گزارشهایی از حدود ۵۴۰ مورد اخراج غیررسمی از خاک یونان از ابتدای سال ۲۰۲۰ در اختیار دارد.»
پیشتر گروه حقوق بشری عفو بینالملل یونان را به وادار کردن «فشار سیستماتیک» بر پناهجویان و مهاجران برای بازگشت به ترکیه متهم کرده بود. امری که طبق قوانین پناهجویی بینالمللی و اتحادیه اروپا غیرقانونی به شمار میرود.
یونان طی دو سال گذشته کنترلهای مرزی خود را تشدید کرده و سیاستهای مهاجرتی سختگیرانهتری را در دستور کار خود قرار داده است. این کشور همچنین احداث دیوار در مرز زمینی با ترکیه را گسترش داده و علاوه بر این نیروهای یونانی یک شبکه نظارتی با تکنولوژی بالا را در مرزهای خود نصب کردهاند تا پناهجویان را از عبور از گذرگاهها باز دارند.
اقدامات یونان اعتراضات گسترده گروههای حقوق بشری را نیز به همراه داشته است. فعالین حقوق پناهجویان میگویند این کشور مهاجرانی را که پس از عبور از یونان گرفتارشدهاند را بدون اخذ اجازه پناهندگی، اخراج میکند. آتن این ادعاها را بیاساس خوانده است.
بسیاری از موارد اخراج غیرقانونی و نقض حقوق پناهجویان گزارش نمیشوند، با این حال کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل میگوید با هزاران تن از افرادی که از چنین اعمالی در اروپا رنج بردهاند صحبت کرده، که به گفته آقای گراندی نشانگر «رویهای نگرانکننده از تهدید، ارعاب، خشونت و تحقیر» بودهاند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل همچنین نحوه برخورد قاچاقچیان با مهاجران و پناهندگان در دریا را محکوم کرده و گفته است: «افراد میگویند که در دریا در قایقهای نجات رها شدهاند یا حتی گاهی اوقات مجبور شدهاند مستقیماً به داخل آب بپرند. امری که نشاندهنده بیتوجهی بیرحمانه نسبت به حیات انسانی است.»
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، حداقل سه نفر از سپتامبر ۲۰۲۱ بدین سو در دریای اژه در چنین حوادثی جان خود را از دست دادهاند که یک مورد از آنها در ماه گذشته بوده است. آقای گراندی گفت: «اقداماتی به همان اندازه وحشتناک به طور مکرر در مرزهای زمینی گزارش میشود. این موارد شامل گزارشهای مکرر از برهنه کردن افراد و اخراج وحشیانه آنان در شرایط آب و هوایی سخت است.»