
در حالی که مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن در مرحلهای حساس قرار دارد، وزارت خزانهداری آمریکا روز سهشنبه، ۳۰ آوریل ۲۰۲۵، از وضع تحریمهایی تازه علیه یک شبکه تأمین مواد اولیه برنامه موشکی سپاه پاسداران خبر داد؛ اقدامی که بهوضوح نشاندهنده موضع سختگیرانهتر آمریکا در قبال برنامه موشکی حکومت تهران و نقش فزاینده آن در بیثباتسازی منطقه است.
بر اساس بیانیه رسمی، شش فرد و یک شرکت ایرانی به همراه پنج شرکت مستقر در چین به دلیل تأمین موادی مانند «پرکلرات سدیم» و «دیاکتیل سباکات» که از عناصر کلیدی در تولید سوخت جامد موشکهای بالستیک هستند، هدف تحریم قرار گرفتند. این مواد نهتنها در ساخت موشکهای میانبرد استفاده میشوند، بلکه اخیراً در انفجار گسترده بندر رجایی که به فاجعه انسانی و زیستمحیطی منجر شد، نیز بهطور مستقیم دخیل بودهاند.
پیوند برنامه موشکی با دیپلماسی هستهای
تحریمهای تازه درست در زمانی وضع میشود که بحث بر سر گنجاندن برنامه موشکی تهران در مذاکرات هستهای دوباره داغ شده است. آمریکا و اسرائیل بارها خواستار محدود شدن توان موشکی ایران شدهاند، در حالی که حکومت تهران تاکنون این موضوع را «غیرقابل مذاکره» خوانده است. این تحریمها به نظر میرسد تلاشی برای فشار مضاعف بر تهران باشد تا در قبال امتیازات هستهای، حاضر به عقبنشینی در حوزه نظامی شود.
همراستایی انفجار بندر رجایی با تحریمها
نکته قابلتوجه در این تحریمها، همزمانی آنها با انتشار گزارشهایی از نقش پرکلرات سدیم در انفجار مرگبار بندر رجایی است. منابع غربی، از جمله نیویورکتایمز، اشاره کردهاند که همین ماده، که اکنون در فهرست تحریم قرار گرفته، عامل اصلی انفجار بوده است. این همزمانی نشان میدهد که آمریکا از این حادثه برای تقویت روایی تصمیم خود بهرهبرداری کرده و آن را نشانهای از خطر داخلی و خارجی فعالیتهای نظامی حکومت تهران معرفی میکند.
نقش چین در سایه فشارهای آمریکا
با وجود روابط استراتژیک پکن و تهران، تحریم پنج شرکت چینی نیز نشانهای است از عزم آمریکا برای ضربه زدن به شبکههای پنهان تأمین تجهیزات نظامی ایران. این اقدام میتواند پیام واضحی به چین باشد مبنی بر اینکه ادامه همکاری اقتصادی با سپاه پاسداران هزینهزا خواهد بود، آنهم در حالی که روابط اقتصادی میان دو کشور در حال گسترش است.
افزایش سطح تحریمها از افراد به شبکهها
برخلاف گذشته که تحریمها غالباً متوجه افراد معدودی بود، اکنون شاهد تحریم ساختارهای شبکهای، از مدیرعامل تا نایبرئیس و حتی بازرس شرکتها هستیم. این سطح از جزئینگری در طراحی تحریمها، نشاندهنده تلاش آمریکا برای قطع تمام زنجیرههای لجستیکی برنامه موشکی است.
در مجموع، اقدام اخیر آمریکا را میتوان بخشی از راهبرد «فشار هوشمند» علیه حکومت تهران دانست؛ راهبردی که با تلفیق تحریم هدفمند، افشاگری رسانهای و بهرهبرداری از بحرانهای داخلی (نظیر انفجار بندر رجایی)، قصد دارد برنامه موشکیحکومت تهران را به موضوعی غیرقابل چشمپوشی در مذاکرات هستهای تبدیل کند.