تنشهای هستهای حکومت تهران و اروپا در آستانه بازگشت ترامپ
با تشدید تنشها میان جمهوری اسلامی و قدرتهای غربی بر سر برنامه هستهای، طرفین در انتظار بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید هستند تا سیاستهای دولت جدید آمریکا مشخص شود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در ۱۵ نوامبر به تهران سفر کرد تا تنشها در دوره انتقالی بین دولتهای بایدن و ترامپ کاهش یابد. اما این اقدام نتوانست مانع صدور پیشنویس قطعنامهای از سوی تروییکای اروپایی علیه ایران در شورای حکام آژانس شود.
حکومت تهران در واکنش به این قطعنامه اعلام کرد که سانتریفیوژهای پیشرفته جدیدی را راهاندازی خواهد کرد. این اقدام ظرفیت غنیسازی اورانیوم ایران را افزایش میدهد و نگرانیهای غرب را تشدید کرده است.
با وجود افزایش تنشها، تهران و تروییکای اروپایی اعلام کردهاند که ۲۹ نوامبر نشستی در ژنو برگزار خواهند کرد. غرب بر این باور است که جمهوری اسلامی در حال حاضر در ضعیفترین موقعیت خود از زمان انقلاب ۱۹۷۹ قرار دارد.
تحریمهای احتمالی آمریکا، آسیب به صادرات نفت و تضعیف متحدان حکومت تهران، همچون حماس و حزبالله، از جمله عواملی هستند که تهران را در برابر فشارهای بینالمللی آسیبپذیر کرده است.
در این میان، علی لاریجانی، مشاور رهبر حکومت تهران، پیشنهاد مذاکره مجدد با غرب برای دستیابی به توافقی جایگزین برجام را مطرح کرده است. به نظر میرسد این پیشنهاد بخشی از تلاش تهران برای تقویت موضع چانهزنی در برابر غرب باشد.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، نحوه برخورد او با حکومت تهران میتواند نقش کلیدی در آینده مذاکرات هستهای و تحولات منطقهای داشته باشد.
نویسنده: سمیح صعب