روزنامه «جروزالم پست»، در گزارشی آورده، ایران در حال توسعه یک مرکز هستهای زیرزمینی جدید در نطنز با هدف انتقال سانتریفیوژهای نسل جدید به آن است که در صورت راهاندازی، هدف قراردادن آن از آسمان بسیار مشکل خواهد بود.
تاسیسات فردو زیر کوهی به ارتفاع 960 متر از سطح دریا قرار دارد اما تاسیسات جدید در زیر کوهی به ارتفاع 1608 متر در حال احداث است.
این روزنامه، پنجشنبه 17 فوریه، به نقل از دیوید اولبرایت، مدیر «مرکز پژوهشهای امنیت بینالملل» در اسرائیل گزارش داد که این مرکز جدید مانند تاسیسات اتمی فردو در اعماق زمین بوده اما بسیار عمیقتر از فردو ایجاد شده است.
در این گزارش اشاره شده که تاسیسات فردو زیر کوهی به ارتفاع 960 متر از سطح دریا قرار دارد اما تاسیسات جدید در زیر کوهی به ارتفاع 1608 متر در حال احداث است.
گزارش مرکز پژوهشهای امنیت بینالملل تصریح کرده، عکسهای ماهوارهای نشان میدهد که ایران طی سال 2021 حفریهای عظیمی در این منطقه انجام داده است. طبق گزارش مذکور، معلوم نیست این مرکز تا پیش از 2023 آماده بهرهبرداری میشود یا خیر.
مقامات اسرائیلی پیشبینی کردهاند که پس از تکمیل این مرکز، تهران نیمی از تجهیزات و ماشینآلات برنامه اتمی خود را به آن منتقل خواهد کرد.
گزارش در ادامه گفته که در صورت راهاندازی مرکز جدید، ایران قادر خواهد بود هزاران سانتریفیوژ را همزمان بکار گیرد.
اولبرایت در این گزارش آورده که برنامه اتمی ایران تاکنون به زنجیره چند صدتایی سانتریفیوژها در سالنهای روی زمین وابسته بوده که عملیاتهای تخریبی عمده آنها را ویران کرده است.
پیشتر علیاکبر صالحی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران در آوریل 2021 اعلام کرده بود که ایران شبانه روز طی همه روزهای هفته در تلاش است تا همه سالنهای حاوی سانتریفیوژهای خود را به دل کوههای اطراف نطنز منتقل کند.
صالحی همچنین ابراز امیدواری کرد که سالنهای جدید با آغاز سال جدید میلادی (2022) راهاندازی شوند.
با این حال پس از حمله ژوئن 2020 به تاسیسات اتمی ایران، کماکان ساخت مرکز جدید به اتمام نرسیده است.
این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده گفته است که کشورش به مرحله نهایی و تعیینکننده مذاکرات غیرمستقیم با ایران برای احیای توافق هستهای 2015 موسوم به «برجام» رسیده است.